‘Hoogmoed kwam voor VanMoof’s val’

NIJMEGEN – “In 2009, toen ik nog hoofdredacteur van Tweewieler was, kreeg ik met de post een fietsensleutel toegestuurd, met de uitnodiging om naar de persintroductie van VanMoof in Amsterdam te komen.

Plaats van handeling was een trendy kroegterrasje, ik zou niet meer precies weten waar dat was, en waar we bijgepraat werden door Ties en Taco Carlier, die grote plannen hadden met hun eigen fietsmerk. Uiteraard stond er ook een VanMoof, die in meerdere opzichten een collector’s item was. Om te beginnen omdat dit het eerste model was, ten tweede omdat die afgemonteerd was met een ringslot van AXA, dat er normaal gesproken niet standaard op zat. Tijdens die persbijeenkomst kon iedere journalist met de toegestuurde fietsensleutel proberen de nieuwe VanMoof te ontgrendelen. Ik was als allerlaatste aan de beurt en uitgerekend bij mij sprong dat slot open. Het was werkelijk de eerste en laatste keer dat ik een loterij gewonnen heb. Een memorabel moment dus en even later reed ik naar huis, met een nieuwe VanMoof in de achterbak.

VanMoof was een geinige fiets, nog niet elektrisch aangedreven, met een strak en minimalistisch design. De koplamp en het achterlicht waren speels maar kenmerkend in de framebuis verwerkt. Dat die eerste koplamp in het donker net zoveel licht gaf als een theelichtje mocht de pret niet drukken. Hij zag er leuk uit en oogde vooral duurder, dan die was. De aanschafprijs was nog geen € 500,-, maar mensen schatten ‘m toen vaak minstens dubbel zo duur in, als ik daarnaar vroeg.

Zeker in de beginjaren was VanMoof een echte eye-catcher met zijn opvallende design. Als je met die fiets ergens aankwam, dan kwamen mensen kijken en vragen stellen. Ik heb er een paar jaar lol aan beleefd en daarna is die via Marktplaats naar een volgende eigenaar gegaan. De fiets stond altijd binnen, dus de roestproblemen waarvan die eerste VanMoof’s last hadden, kende ik niet.

Later heeft VanMoof zich altijd onderscheiden door een afwijkende manier van aanpakken. De kwaliteit moest omhoog, want die eerste fietsen waren niet zo best. Jaren later kozen de gebroeders Carlier ervoor om over te stappen op e-bikes. De eerste jaren werden ze geproduceerd bij Darfon Electronics in Taoyuan in Taiwan. Darfon, producent van BESV e-bikes, was destijds vooral een IT-bedrijf, dat veel verstand had van de productie van toetsenborden en elektronische gadgets. Ze zijn op een zeker moment in de e-bike business gestapt met de productie e-bike componenten, zoals controllers, displays en accu’s. Dat paste VanMoof wel, want zij wilden dat hun e-bike GPS-tracking en bluetooth aan boord hadden. Ook daarmee liepen ze toen al voor de muziek uit. Enkele jaren geleden besloot VanMoof de samenwerking met Darfon stop te zetten, omdat ze nu eigen fabriek in Taiwan hebben.
Ik noemde net al de slechte fietsverlichting. Dat pakte VanMoof later aan in samenwering met Philips Lightning. In de jaren (2012 tot 2014) dat de Eindhovense fabrikant fietsverlichting produceerde, had ze ook speciale verlichting voor Van Moof ontworpen, die het wél goed deed.

Je kan van VanMoof veel zeggen, maar niet dat ze niet inventief waren. Denk aan het kettingslot, dat je uit een frame kon trekken, of de Bike Hunters die ze op pad stuurden om gestolen e-bikes te achterhalen. Daar waren ze allemaal heel vroeg mee. Toen ze ondervonden dat te veel fietsen beschadigd werden tijdens transporten, kwamen ze op het ludieke idee om op de fietsdozen een TV af te beelden, met daarin een fiets. De chauffeurs werden op slag voorzichtiger en de post transportschade liep aanzienlijk terug.

Jarenlang was VanMoof een goed voorbeeld van twee ambitieuze gebroeders die met inventief ondernemerschap hun fietsen in de markt zetten. In eerste instantie waren ze van plan om in Nederland de verkoop via de vakhandel te laten verlopen en een dealernetwerk op te zetten. Zeker in die tijd was de fietsenvakhandel nogal traditioneel en de twijfel was groot of zij wel het publiek hadden voor zo’n trendy fiets. Bovendien was de vakhandel meteen al niet overtuigd van de kwaliteit en uiteindelijk lukte het Carlier & Carlier dus niet om een afdoende dealernetwerk op te zetten.
Daardoor ze besloten de verkoop zelf ter hand te nemen via internet. Ook daarin waren ze een voorloper. Bovendien werden ze op internet niet gehinderd door landsgrenzen. Om de groeiplannen te kunnen financieren werden investeerders gezocht en gevonden, onder andere via diverse crowdfundingsacties.

De gebroeders Carlier zijn slimme ondernemers. Ze waren graag gezien gasten op radio, TV en in internationale magazines, waar ze konden aanschuiven om hun innovatiekracht te etaleren. Prima allemaal, geef ze eens ongelijk, maar dat laat onverlet dat ze ook de bittere noodzaak van goede kwaliteit schromelijk hebben onderschat. Of ze hebben er letterlijk lak aan gehad. Want je kan wel fancy e-bikes in de markt zetten met kekke en vooral dure TV-commercials, als de groep ontevreden eindgebruikers door blijft groeien en veel te groot wordt, dan keert de spreekwoordelijke wal ook VanMoof’s schip. Fietsen en e-bikes zijn nu eenmaal producten die een goede service en onderhoud nodig hebben. Als fabrikant hadden ze dat totaal niet op orde en ze konden evenmin terugvallen op een fijnmazig dealernetwerk, waar ze wel over professionele werkplaatsen beschikken.

VanMoof heeft de communicatiemogelijkheden op internet altijd omarmd, maar datzelfde internet hebben ze als een boomerang teruggekregen, want de stroom negatieve reviews over de inferieure kwaliteit en de slechte bereikbaarheid liegt er nog steeds niet om.

Hoogmoed komt voor de val, aldus een oud-Hollands spreekwoord. Ik vrees dat dit ook VanMoof opgaat, want de ellende is momenteel niet te overzien. Financieel gaat het niet lekker en de (slimme) keuze om met KwikFit te gaan samenwerken is een beetje laat genomen. De komende maanden zal duidelijk worden of de surséance omgezet wordt in een definitief faillissement of dat ze toch door kunnen starten. Mochten de curatoren toch een oplossing vinden in de vorm van nieuwe investeerders en/of eigenaren, dan staan die voor de lastige taak om de ongelooflijke imagoschade van het merk VanMoof te repareren en het vertrouwen bij de eindgebruiker te herstellen. En dan heb ik het nog niets eens over de financiële ellende, die ik als buitenstaander moeilijk kan overzien, maar waarvan wel duidelijk is dat die enorm is.

De tijd zal leren of en hoe VanMoof gereanimeerd wordt.”

Arnauld Hackmann
NieuwsFiets.nu