‘Genoegen nemen met genoeg’

EINDHOVEN – “Het lijkt er steeds vaker op dat ons economische systeem zijn beste tijd heeft gehad. Maar we gaan er, tegen beter weten in, toch nog maar even mee door.  Zoals een oude fiets waarbij je wat vaker de poreuze bandjes moet oppompen, maar dan brengt-ie je met gebrekkige remmen en rammelende ketting nog wel mooi steeds emissie-loos van A naar B(eter). 

Ons economisch systeem gaat er vanuit dat de meest rendabele afwegingen de beste zijn. En degene die het goedkoopste, beste product kan leveren is daarmee ‘spekkoper’. Marktwerking en competitie dragen eraan bij dat de rat-race blijft doorgaan. En zolang de economie blijft groeien is er genoeg voor iedereen. Zodra groei niet meer mogelijk is leidt marktmechanisme gemakkelijk tot excessieve prijsstijging, exclusiviteit en uitsluiting en maken we elkaar – zoals ratten dan wel doen – nog net niet helemaal kapot.

Want méér, méér, méér kan steeds vaker niet meer. Zo wordt het huisvesten van de groeiende bevolking begrensd door wettelijke bescherming van de natuur. Het marktmechanisme van schaarste maakt dat de prijzen van wonen daardoor nog meer door het dak gaan. Als er vervolgens nauwelijks huizen worden bijgebouwd heb je daar als woningzoekende niet zo veel aan. En als je al een woning hebt kunnen bemachtigen en je besluit die energie-neutraal te maken dan kom je erachter dat de kosten van de aanpassingen niet altijd opwegen tegen de financiële opbrengsten en blijkt vergroenen dus economisch niet verantwoord te zijn.
Het verschil tussen economisch en ecologisch is heel wat groter dan het woord eco doet vermoeden. Economisch is gebaseerd op groei – ecologisch juist op evenwicht.  Als de grenzen van de groei bereikt zijn – en dat is steeds vaker – is het tijd om een transitie te maken van een economisch naar een meer ecologisch systeem. Waarbij onze activiteiten niet langer zijn gericht op groei maar op balans en continuïteit. Niet alleen voor onszelf maar ook voor generaties ná ons. We zullen leven dan meer moeten gaan zien als een estafette waarbij we er naar streven het stokje zo lang mogelijk door te kunnen blijven geven in plaats van, zoals nu, het zo lang mogelijk zelf krampachtig proberen vast te houden.

Da’s makkelijker gezegd dan gedaan. Maar toch, misschien zijn er genoeg mensen die met genoeg genoegen willen nemen. Het blijkt dat er dus al mensen zijn die vrije tijd afwegen tegen inkomen. Of minder gaan werken om er voor hun kinderen te zijn. En sommigen persoonlijke groei boven economische groei verkiezen.  Er schijnen zelfs al mensen te zijn die niet alléén aan zichzelf denken. Of die doen wat ze doen omdat ze het leuk vinden, niet eerst om het geld. Zoals de kapper die met haar werk jou meer zelfvertrouwen geeft, de bakker die met de kers op de taart jouw feestje nóg leuker probeert te maken, of de brasserie die een middagje shoppen met zelfgemaakte soep nog wat gezelliger weet te maken.

En de fietsenmaker, die er lol in heeft jouw barrel aan de praat te houden, maar bij de laatste reparatie erop wijst dat het nu toch echt tijd wordt voor een andere fiets.”

Marcel Verwimp
040FietsService