AMSTERDAM – Deze week blikken we terug op het jaar 2021 en kijken we vooruit naar 2022, dat voor ons ligt met nieuwe kansen en uitdagingen. In een serie van vijf eindejaargesprekken komen boeiende branchegenoten aan het woord, die vanuit een soort helicopterview de markt beschouwen. Vandaag zijn dat Remco Tekstra (r.), sectiemanager Fiets bij de RAI Vereniging en voorzitter Huub Lamers (l.).
2021 was een lastig jaar als je praat over beschikbaar van fietsen en onderdelen. Hoe kijken jullie daarop terug?
Huub Lamers: “Als RAI Vereniging zijn we natuurlijk verbonden met Amsterdam RAI, het congrescentrum, en dat is volledig uit de lucht geschoten. Vorig jaar al en dit jaar, op het moment dat het weer een beetje leek te gaan lukken, is het weer teruggevallen. Voor de RAI, en de financiële stam die daar achter zit, is het echt rampzalig geweest. Dat betekent dat het voor het RAI Vereniging team, dus niet voor de leden, een heel pittig jaar is geweest. We praten wel over jaren, maar in het nieuwe jaar gaan we vrolijk verder. De dingen die nu spelen beperken zich niet tot 1 januari. Dan is niet ineens de containerprijs omlaag, dan is niet opeens alles geregeld. Sterker nog, de lockdown is er gewoon nog tot 14 januari. We gaan heel dingen nog meenemen in het nieuwe jaar.”
Remco Tekstra: “We zijn gevoelsmatig een beetje terug bij Af. Als ik ook zie hoe we onze bestuursvergaderingen en ledenvergaderingen doen. We hadden toch echt gehoopt elkaar weer een keer te zien, want dat is ook een belangrijke rol die er is en soms misschien wat onderschat wordt. Ik weet zeker dat we niet meer naar alle vergaderingen toe zullen gaan rijden, maar je mag toch wel op z’n minst hopen dat je er twee met elkaar kan doen. We hebben er eentje gehad en dan merk je toch meteen het verschil in dynamiek. Dat geldt niet alleen voor de RAI, maar voor alle organisaties en al onze leden. Je leert ermee werken, maar de dynamiek is toch wel anders.”
Huub Lamers: “Het is een lastig jaar geweest. De keten is uit elkaar getrokken, ondersteund door logistieke disruptie. Specifiek de componentenstroom van de fietsen, ondersteund door problemen in container, vracht en treinvervoer. Dat gaat nog wel een tijdje duren. Er staan heel veel containers op verkeerde plekken in de wereld. Mijn collega’s zeggen dat veertig tot vijftig containerboten liggen te wachten tot ze gelost kunnen worden. Er zijn gewoon geen vervoerders en te weinig vrachtwagenchauffeurs. Dat onderliggende logistieke systeem is, nog los van de componenten, echt wel heel erg uit het lood. En het fenomeen chips, dat ook echt over alle categorieën heen gaat, daarvan zijn de voorspellingen dat het echt voorlopig nog mis is. Omdat de vraag naar chips wereldwijd zo groot is, dat die nog langere tijd in onbalans zullen zijn.”
‘Ik geloof niet dat misbruik de hoofdoorzaak is van hoge containerprijzen’
De kosten van het containervervoer zijn gestegen van € 1500 naar € 18000. Deze sector heeft recordwinsten geboekt. Is het denkbaar dat hier de prijs kunstmatig hooggehouden wordt?
Huub Lamers: “Uiteindelijk draait het hier om het spel van vraag en aanbod. Wij weten dat er de afgelopen jaren een behoorlijke consolidatie is geweest van een aantal containerbedrijven. Dat helpt natuurlijk niet en geeft minder concurrentie. Grote vervoerders als DHL, en dat soort jongens, zijn zelf chargers aan het regelen. Die zijn ook niet helemaal gek. Een gedeelte werkt met langlopende contracten en iedereen die op de spotmarkt koopt moet nu duur inkopen. Maar de meeste partijen hebben langlopende contracten. Dan kan je de prijzen wel wat verhogen, maar niet iedereen hoeft die volle prijs te betalen. Dat heeft ook een beetje met volume te maken. Als je kijkt naar het verdienmodel van alle containerbedrijven, dan is dat wel schraal geweest de afgelopen jaren. Daarom is die consolidatie er ook geweest. Het is moeilijk te zeggen, maar ik geloof niet de grote hoofdoorzaak is dat er misbruik gemaakt wordt. De prijs stabiliseert zich nu, weliswaar op een heel hoog niveau, maar ook daar zullen wel weer andere tijden komen.”
In 2020 heeft corona de fietsverkoop een boost gegeven. Heeft die boost een vervolg gekregen in 2021?
Remco Tekstra: “Ik denk niet dat we daar met z’n allen heel veel gebruik van hebben kunnen maken. Als ik kijk wat het GfK roept en wat een aantal retailers roept, dan zie je dat de disruptie waar Huub over spreekt zo groot is, dat de tweede boost behoorlijk afgevlakt is.”
Huub Lamers: “De eerste boost werd behoorlijk ondersteund door de waardeketen, die behoorlijk ruim in z’n jasje zat en een heel eind is leeggegeten. Alle flexibiliteit is eruit. Wat ons met name in de weg gezeten heeft is de lockdown, die er in Zuid-Oost Azië is geweest over de landen Maleisië en Vietnam. Uit die hoek van de wereld kwamen gewoon geen spullen. En dat heeft de meeste mensen wel geraakt.”
En het fietsgebruik? Hoeft heeft zich dat dan ontwikkeld?
Remco Tekstra: “Er is het afgelopen jaar gemiddeld zelfs wat minder gefietst is. De fietsen zijn super populair, maar het gemiddelde fietsgebruik is iets minder geworden. Waarschijnlijk ook door minder woon-werk verkeer.”
Huub Lamers: “Internationaal krijgt het sowieso een enorme boost. Dat heeft te maken met de enorme investeringen, die er gedaan worden in de infrastructuur. Lange tijd is dat een remmende factor geweest en dat wordt nu wel beetgepakt. In Parijs gaan er autobanen dicht en er komen fietspaden voor terug. Daar zal het gebruik zeker fors gaan toenemen.”
‘€ 150 miljoen BTW-verlaging op fietsen zijn peanuts in de gezondheidszorg’
Recentelijk werd bekend dat de Europese Unie de wetgeving voor BTW-verlaging gaat versoepelen. België gaat daarmee aan de slag, hoe groot is de kans dat de Nederlandse overheid dit ook gaat doen?
Remco Tekstra: “Het is voor ons een relatief nieuw onderwerp, in andere sectoren van de RAI Vereniging is het wel eens aan de orde geweest, maar specifiek voor e-bikes en fietsen minder. Ik weet wel dat er altijd heel makkelijk wordt gewezen door de overheid naar de Europese richtlijnen. Nu wordt er in ieder geval een mogelijkheid gecreëerd, dus het zou me niet verbazen als we in de toekomst daar ook eens aandacht voor gaan vragen. Maar dan gaat het ook meteen over de dekking daarvoor. We hebben forse omzetcijfers in de industrie. Dat betekent met wat minder BTW, dat er een dekkingsprobleem ontstaat bij de overheid. Daar proberen wij de linkjes te leggen naar zaken als gezondheid en luchtkwaliteit. Je hebt het snel over € 150 miljoen BTW die je misloopt. Dat is heel veel geld, maar in de gezondheidszorg en zorgkosten zijn dat peanuts. Dus als je de linkjes tussen de verschillende departementen weet te leggen, dan denk ik dat het een investering is die zich terugbetaalt. Het is niet zozeer iets van ‘Help de fietsindustrie de winter door’, het gaat om mensen gewoon gezond te houden. Als we daar op zo’n manier draagvlak voor creëren, dan heb je misschien best wel een kans van slagen.”
Vorig jaar is het leasen van fietsen fiscaal aantrekkelijker geworden, maar niet genoeg om een echte grote stimulans te zijn. Hoe staat het met de lobby om dit aantrekkelijker te maken?
Huub Lamers: “De actieve lobby is erop gericht om die regeling transparanter en makkelijker te maken. Er zit echt wel waarde in om dat te doen. Werkgevers en werknemers willen dat graag, maar wat ze niet willen is onduidelijkheid in de regeling. In België en Duitsland zijn die regelingen vrij plat. Bij ons is het gecompliceerder en dan vliegt het minder. Als je praat over BTW-verlaging, dan komt de belastingdienst geld tekort en dan gebeurt het niet zo snel. Maar in die leasefietsregeling is ook wel wat te halen. Als RAI proberen we dat met een hele actieve lobby in Den Haag en ook in Brussel. Remco en ik proberen met ministeries in contact te komen op verschillende dossiers en zo proberen we met het dossier Leasefiets ook wat stapjes te maken.”
‘Wat wordt de slag rond arbeidskrachten?’
Vraag voor de rondvraag. Wat staat de markt te verwachten in 2022?
Huub Lamers: “De eerste helft van het jaar wordt voor een groot deel bepaald door dingen die we nu al weten. Hopelijk komen we met z’n allen boven water en weten we in de breedte beter om te gaan met deze nieuwe werkelijkheid. Echt weggaan van corona zie ik somber in. Ik verwacht dat het gebruik van de fiets en de mogelijkheden die er zijn, een blijvend goed sentiment is om in deze business te zitten. Een lange tijd was de fietsbusiness helemaal niet zo sexy, maar nu veel meer. Maar wat wordt de slag rond inflatie en wat wordt de slag rond arbeidskrachten? Sommigen zeggen ‘ik kan de fietsen niet leveren, want ik heb de mensen niet’. Dit zijn andere thema’s dan corona, die mensen meer gaan bezighouden.”
Remco Tekstra: “We hebben elk jaar onze doelen waar we veel geld aan spenderen. Veiligheid blijft een heel belangrijk speerpunt voor de RAI in z’n algemeenheid. Dat kan het ene jaar verlichting zijn en een andere keer bemoeien we ons actief in de helm discussie. Veiligheid is in generieke zin een groot thema. Verder ook onze vertegenwoordiging in Den Haag, klankbord daarvoor zijn, marktinformatie en soms zijn het taken die wat minder sexy zijn, op het gebied van wetgeving rond speciale van speciale voertuigen, de Light Electric Vehicles. Dat zijn wel belangrijke dingen voor onze leden. We hebben het in ieder geval budgettair allemaal weer rond voor komend jaar, dus we kunnen aan de slag.”
NieuwsFiets.nu Eindejaarsgesprekken 2021
LEES OOK: Mark Vriend (Fietsvoordeelshop): ‘Nederlandse fietsenzaken zijn eigenlijk te klein’
LEES OOK: Robbert Rutgrink (Santos Bikes): ‘Ik vind onze branche vaak slecht georganiseerd’
LEES OOK: Christa Grootveld & Maarten Akkers (BOVAG): BTW-verlaging moet uit lengte of breedte’
MORGEN:
Kris Voet (Fietsen Wildiers):
‘Omdat we bufferen is onze voorraad hoog gestegen’
