EWIJK – Vanuit de fietsbranche worden de krachten gebundeld om de aantallen fietsdiefstallen structureel verder terug te dringen. Daarin trekken RAI Vereniging en de Stichting Aanpak Fietsdiefstal en E-bikediefstal (S.A.F.E) gezamenlijk op. NieuwsFiets.nu sprak hierover met Jeroen Snijders Blok (S.A.F.E.) en RAI-lid Jan Spanjaart (ABUS).
Met de nog steeds groeiende populariteit van e-bikes groeit het aantal diefstallen in dit segment evenredig mee, met een ‘record’ van 420.000 gestolen e-bikes in 2019. Hoe schat u de situatie in?
Jeroen Snijders Blok: “Die 420.000 is op zichzelf geen record, hoor, in het verleden was dat aantal wel hoger. Het is wél een record als je praat over geldwaarde van deze fietsen, omdat door de e-bike verkoop de gemiddelde prijs enorm gestegen is. En omdat er relatief meer e-bikes gestolen worden hebben we nu wel een schaderecord. Dat is natuurlijk heel zorgelijk, omdat het voor de consument niet fijn is, maar ook niet voor de verzekeraars en industrie. Het is voor iedereen nadelig, behalve voor de dieven. Voor winkeliers is het ook niet goed, want die hebben hun winkels vol staan met roofwaar. Je ziet ook een toename in het aantal inbraken in fietsenwinkels.”
Jan Spanjaart: “Er rijden inmiddels al zo’n 2 miljoen e-bikes rond in Nederland. Net als bij motoren en auto’s wordt dat wat je het meeste op straat tegenkomt ook het vaakst gestolen. De keuze is reuze, zullen we maar zeggen. Vroeger werden wel meer dan een miljoen fietsen gestolen, dus wat dat betreft hebben we het al een heel eind terug gedrongen. Het is volgens mij ook een mentaliteitskwestie, omdat mensen vaak onbewust onverschillig zijn. Hoewel het tegenwoordig met e-bikes om serieuze bedragen gaat, wordt vaak nog gedacht ‘het is maar een fiets’. Dat is jammer. De toename van het aantal e-bike diefstallen komt volgens mij ook omdat ook steeds meer jongeren ermee naar school gaan. Ze staan nu overal, op scholen, stations, noem maar op, en dat werkt diefstal ook in de hand.”
In januari kwam het nieuws naar buiten dat de aanpak van fietsdiefstal bij de politie geen topprioriteit meer is, als gevolg van capaciteitsproblemen. Hoe zorgwekkend is dat?
Jan Spanjaart: “Heel jammer. Wij konden vanuit de RAI met de stichting Aanpak Voertuigcriminaliteit *(zie voetnoot.Red) vroeger altijd heel goed samenwerken met de afgevaardigde, die vanuit de politie bij deze stichting gedetacheerd was. Zij deed altijd veel waardevol veldonderzoek. Dat de politie ermee stopt snap ik wel, omdat ze fietsdiefstal als een prioriteit van de consument en de verzekeringsmaatschappijen zien. En als je een schrijnend tekort aan mensen en budget hebt, ga je geen mankracht beschikbaar stellen. Maar het is wel jammer, want er gaat een verkeerd signaal van uit. En er gaat zo ook veel vakkennis verloren, als je minder aanspreekpunten hebt.”
Jeroen Snijders Blok: “We kunnen ons voorstellen dat als er, bijvoorbeeld, een advocaat vermoord wordt en de politie met een beperkte capaciteit te maken heeft, dat ze dan gedwongen zijn prioriteiten te stellen. En regiokorpsen helpen S.A.F.E wel degelijk mee in de regio. Maar wat wél zorgelijk is, is dat de nationale politie niet één persoon ter beschikking kan stellen voor coördinatie en communicatie. Nogmaals, we hebben begrip voor de situatie van de politie, maar we vragen dan ook heel weinig. We werken samen met de ministeries van Infrastructuur & Waterstaat, Justitie & Veiligheid, het Openbaar Ministerie, ANWB, Fietsersbond, verzekeraar. We hebben een breed platform en er is maar één partij die weigert mee te werken: de nationale politie. Dat is een zeldzaam gemiste kans.”
In hoeverre bundelen S.A.F.E. en RAI Vereniging de krachten om fietsdiefstal verder terug te dringen?
Jeroen Snijders Blok: “De RAI is met de i van industrie in S.A.F.E. vertegenwoordigd en we werken nauw samen. We trekken samen op en we kijken hoe de industrie nog meer kan bijdragen. Professionele bendes kunnen stickers met framenummers tegenwoordig vakkundig verwijderen en vervangen, daarom denken we aan nieuwe vormen van frameregistratie. Verder kijken we naar het inbouwen van GPS en LoRa (langeafstandscommunicatie met weinig vermogen), zodat er een grote pakkans is als de fiets toch gestolen wordt.”
Jan Spanjaart: “Er is inderdaad regelmatig contact tussen de RAI Vereniging en S.A.F.E. Aan dit soort initiatieven werken we graag mee natuurlijk en dat is voor beide partijen interessant, want de RAI heeft natuurlijk een grote lobby factor op de ministeries.”
In het verleden zijn diverse projecten opgestart om fietsdiefstal te beteugelen, onder andere anti-diefstal tags of een landelijk fietsdiefstalregister. Welke lessen kunnen we daar uit trekken met het oog op nieuwe initiatieven.
Jan Spanjaart: “Dat voorkomen is altijd beter is dan genezen. Gebruik een tweede slot en maak het de dief zo moeilijk mogelijk. Dat blijft actueel. Vroeger hadden we die tags, maar toen was er veel discussie over het uitlezen met scanners. De politie zou dat moeten doen, maar deed dat nauwelijks. Waarom? Omdat ze vonden dat het niet hun probleem was, zoals ik daarnet al zei. En bij dealers was de mogelijkheid tot scannen miniem. Maar dat neemt niet weg dat het allemaal wel voor een stuk bewustwording gezorgd heeft. Zeker ook dat diefstalregister heeft daar aan bij gedragen. Mensen zijn nu scherper op fietsdiefstal, ook de dealers, die hun klanten veel beter adviseren.”
Jeroen Snijders Blok: “De les uit het verleden is dat ze werken! Sinds de start van de toenmalige stichting AVc is het aantal fietsdiefstallen van 800.000 in 10 jaar tijd bijna gehalveerd. Dat komt door samenwerking en het opbouwen van registratie. Het was misschien niet allemaal ideaal, maar wel effectief. Samen met onze adviseurs, zo noemen we onze leden, streven we naar een reductie van 20% in elke 5 jaar. Dat moet mogelijk zijn.”
Tot op de dag van vandaag zie je nog steeds dat diverse duurdere e-bikes, gericht op woon-werk en/of stadsverkeer, standaard zonder slot geleverd worden. Bent u voor een verplichting richting fietsindustrie?
Jeroen Snijders Blok: “Je kunt zoiets niet verplichten, omdat het per land verschilt. In Nederland maken we een soort ‘kerstboom’ van een fiets, compleet met een bagagedrager, verlichting en slot. In Amerika bijvoorbeeld worden juist hele kale fietsen verkocht en laten ze de accessoiresverkoop aan de winkelier over. De Stichting ART zet zich in Nederland in om diefstal van tweewielers te voorkomen door meer en betere preventie. Hiervoor is het keurmerk ontwikkeld waarmee de betere preventiemiddelen kunnen worden onderscheiden. Nederland is het enige land dat met een ART-keurmerk voor sloten werkt, terwijl ze het in Duitsland weer heel anders aanpakken. Dat is allemaal cultureel bepaald. We kunnen daarom veel beter voorlichten dan verplichten.”
Jan Spanjaart: “Nee, het is precies zoals Jeroen zegt. Ieder land is verschillend. In veel andere landen speelt fietsdiefstal ook minder dan hier. Wij werken vanuit ABUS veel samen met fabrikanten in de eerste montage, die steeds meer kiezen voor systemen, waarbij een extra ART-goedgekeurd slot bijbesteld kan worden, maar dan ook met dezelfde sluiting. Dan heb je maar één sleutel nodig. Hoe meer sterren een ART-gekeurd slot heeft, hoe hoger de preventieve waarde van het slot en hoe beter hij dus beschermt tegen diefstal. Een slot met vijf sterren heeft de meeste preventieve waarde.”
Als we een blik op de toekomst werpen en 5 jaar vooruit kijken. Waar staan we in 2025 als het om bestrijding van fietsdiefstal gaat?
Jeroen Snijders Blok: “Over 5 jaar hebben al fietsen vanaf € 2000,- een goede GPS, die gekoppeld is aan recoveryteams. Als deze fiets gestolen is wordt de dief gepakt. Verder zal het aantal fietsdiefstallen met 100.000 verminderd zijn en rond de 300.000 schommelen. Overal in Nederland staan fietsenrekken met een oog voor fietskettingsloten en er zal bij consumenten een grote bewustzijn over fietsdiefstalpreventie.”
Jan Spanjaart: “Op hardware niveau komt er in toenemende mate een combi van beveiligen en elektronica. Er lopen al een aantal projecten. Zo is er al een schijfremslot voor motorfietsen die je, zonder sleutel, met een app op je smartphone ontgrendelt. Beugelsloten die werken met een app en bluetooth, zodat je altijd weet waar je jouw fiets gestald hebt, zijn ook al leverbaar. De elektronica gaat het bedieningsgemak vergroten. Een app die je vertelt dat jouw gestolen fiets in Venetië rond rijdt is leuk, maar niemand gaat die fiets ophalen. Daarom blijft ook hier het devies dat voorkomen beter is dan genezen.”
*) Vroeger werd de aanpak van fietsdiefstal gecoördineerd vanuit de stichting Aanpak Voertuigcriminaliteit, die zich van 1997 t/m 2018 richtte op auto-, motor- en fietsdiefstallen. Toen deze stichting ophield te bestaan is S.A.F.E. opgericht om de aanpak van fietsdiefstallen een structureel vervolg te geven.
De sectie Fietsen van RAI Vereniging behartigt de belangen voor en achter de schermen van de importeurs en fabrikanten van fietsen, fietsonderdelen en accessoires. Veel werkzaamheden en successen zijn behaald in nauwe samenwerking met de leden. Om deze betrokkenheid en activiteiten van RAI Vereniging breder zichtbaar te maken, publiceert NieuwsFiets.nu een serie interviews waarin de uiteenlopende thema’s nader belicht worden.
KLIK HIER voor Deel 1 – RAI Keurmerk Fietsverlichting
KLIK HIER voor Deel 2 – Vooruitblik op 2020
KLIK HIER voor Deel 3 – Fiets Awards en Fiets Innovatie Awards
