AMSTERDAM – Recentelijk is vanuit de overheid de fietsverlichting campagne ‘Ik val op’ van start gegaan. RAI Vereniging haakt daar op in met RAI Keurmerk Fietsverlichting (RKF), dat een meerwaarde biedt in de advisering en verkoop van deugdelijke fietsverlichting. We spraken hierover met Feike Spanninga (Spanninga), Ralph Prins (AXA Allegion) en Ger Leeseman (Buzaglo), voorzitter van de Stichting RKF.
De Nederlandse verkeerswetgeving kent minimale regelgeving voor fietsverlichting. Zodra een fietser aan de voorzijde enige vorm van wit en aan de achterzijde rood licht voert, is dat voor de wet voldoende. Dat licht moet ononderbroken branden en mag dus niet knipperen. Aan de kwaliteit van fietsverlichting worden verder geen eisen gesteld. Het RAI Keurmerk Fietsverlichting, een gezamenlijk initiatief van de RAI Vereniging, Spanninga, AXA Allegion, Buzaglo en Batavus wil de consument de weg wijzen in het doolhof van verkrijgbare verlichting en een handvat bieden voor de keuze van goede verlichting op basis van veiligheid.
Sinds 2012 bestaat RKF en wordt er jaarlijks campagne gevoerd. Wat doet RKF dit jaar meer of anders dan voorheen?
Ger Leeseman: “Dit jaar gaan we er meer aan doen en volgend jaar nog veel meer, omdat we het belangrijk vinden om fietsverlichting goed onder de aandacht te blijven brengen. Het is te gek dat er in Nederland geen verlichtingswet is als het om de fiets gaat. Ze keuren bijna alles goed, terwijl het toch om veiligheid gaat. Er gebeuren helaas teveel ongelukken, omdat de fietsers in het donker niet goed gezien worden.”
Feike Spanninga: “Voor de insteek van onze campagne hebben wij altijd veel contact met de fietsbranche. We proberen als het even kan wel aan te haken bij de landelijke campagne van het ministerie, maar dat is vaak toch moeilijk. Wij voeren campagne namens de industrie, maar ook voor de consument. Er is al jaren geen goede regelgeving, waardoor je zomaar een ‘kaarslichtje’ op je fiets kan zetten. Consumenten hebben dat niet door, want ze konden niet zien welke verlichting wel of niet goed is. Daarom is het RKF opgericht. Ik moet wel zeggen dat dankzij de e-bike de kwaliteit van fietsverlichting de laatste jaren een flink stuk beter geworden is.”
Ralph Prins: “De afgelopen jaren hebben we campagnes opgezet, zodat we mensen bewuster maken over verlichting op de fiets. Hoewel er geen wettelijke eisen zijn, wil dat niet zeggen dat het niet belangrijk is, want het gaat niet alleen om gezien worden, maar ook om zelf goed te kunnen zien. Zeker op een e-bike zijn de risico’s toch wat groter. Met het RKF hebben we ingezet op voorlichting over goede verlichting. Voor de consument belangrijk, maar die bewustwording is ook voor de vakhandel van groot belang. Die moet een stap verder gaan dan alleen verkopen.”
Verkeersveiligheid is een groot goed, want iedereen snapt hoe belangrijk goede verlichting kan zijn. Maar hecht iedereen daar wel voldoende belang aan?
Ralph Prins: “Ik zie een tweedeling in de markt. Er is een groep mensen, die zo goedkoop mogelijk uit wil zijn. De mindere kwaliteit is voor hen geen belemmering, zolang de verlichting maar goedkoop is. En daarnaast is er ook altijd een groep die het belang er wel van inziet. We zitten nu in de donkere maanden en automobilisten schrikken vaak van fietsers. We moeten iets aan die verkeersslachtoffers doen, daarom is het belangrijk dat verlichting als middel helpt.”
Feike Spanninga: “Het probleem is niet of iedereen er voldoende belang aan hecht, maar dat men niet kan zien wat goed of slecht is. Daarom is het goed als ze hun keuze kunnen baseren op een keurmerk. Het is toch raar dat de speed pedelec de enige fiets is die verplicht aan wettelijke eisen moet voldoen? Ik heb hierover al met allerlei mensen discussies gehad en iedereen is het hiermee eens. Maar de politiek is moeilijk te bewegen en daarom moeten we als industrie samenwerken. Het doel van RKF is dat er uiteindelijk van overheidswege verplichtingen gaan komen.”
Ger Leeseman: “Ouders met kinderen zien het belang er wel van in. Die willen dat zij veilig naar school fietsen, maar de gewone man op straat zal het vaak worst zijn. Die rijden vaak nog zonder verlichting rond. De politie controleert daar doorgaans alleen maar in oktober op en verder nauwelijks, waardoor de pakkans heel erg klein is. Mensen weten het wel maar moeten ondervinden dat er een sanctie op zit als je zonder fietsverlichting rijdt.”
Welke trends en ontwikkelingen zien we momenteel op het gebied van fietsverlichting?
Feike Spanninga: “Wat je momenteel ziet is dat er betere LED’s komen en in veel meer vormen. En de COB verlichting, met vele kleine led lichtpuntjes in een rondje, die zorgen voor een mooie egale verlichting, waardoor het licht meer verdeeld wordt. Verder zie je dat verlichting steeds vaker ín de fiets geïntegreerd is.”
Ger Leeseman: “Koplampen worden steeds kleiner, maar zeker niet slechter. Het zijn compacte en technische producten geworden. Veel fabrikanten hebben dat goed onder de knie en fietsmerken willen zich ook onderscheiden door hun modellen niet met traditionele verlichting af te monteren. Behalve te zwakke fietsverlichting heb je ook veel te sterke lampen. Als je daar in kijkt ben je snel verblind. Dat vinden de mannen in het bos misschien wel fijn, maar dat is niets voor op straat. Ook hierom zou het goed zijn als er wettelijke regels komen. Wij laten ons met het RKF leiden door STVZO-regels, die in Duitsland gelden. Daar hebben ze het wel goed voor elkaar.”
Ralph Prins: “We zien ook dat de verlichting steeds sterker wordt. Mede dankzij de e-bike, waarop je verder vooruit moet kunnen kijken. We moeten wel uitkijken dat we niet verzanden in een lux of lumen discussie. Verlichting is vooral een goed hulpmiddel om veilig te kunnen fietsen. Voor de handel is het daarnaast natuurlijk ook goed als er steeds nieuwere verlichting op de markt komt.”
Is het makkelijk om binnen dit soort thema’s de onderlinge concurrentie naar de achtergrond te plaatsen en de samenwerking binnen RAI Vereniging te laten prevaleren?
Ger Leeseman: “Dat was in het begin wel een dingetje, maar nu helemaal niet meer. Als we bij elkaar komen wordt daar nooit over gesproken. We zijn collectief bezig en niemand zit voor zichzelf in het RKF. Dat gaat voortreffelijk, maar ik zou wel graag zien dat meer leveranciers zich bij het RFK aansluiten. Nu wordt het gedragen door 4 bedrijven, dat draagvlak zou veel breder moeten zijn.”
Ralph Prins: “Het is altijd goed om zo’n thema collectief op te pakken, omdat we hier een gezamenlijk belang hebben met een maatschappelijk oogmerk. En daar past het RKF heel goed in. Het is sowieso goed om een gezamenlijk en algemeen keurmerk te hebben.”
Feike Spanninga: “10 jaar geleden was het onmogelijk om een gezamenlijk initiatief als het RKF van de grond te krijgen, maar tegenwoordig gaat het steeds gemakkelijker. Dat komt ook omdat het Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen in een paar jaar tijd van niks naar heel belangrijk is gegaan. Maar waar het uiteindelijk om draait is dat de producten veilig en goed zijn.”
De overheidscampagne ‘Ik Val Op’-campagne is enkele weken geleden van start gegaan. Wat vind u daar van?
Feike Spanninga: “Ik vind het een prima campagne. Hoe meer aandacht er voor dit onderwerp is, hoe beter, natuurlijk.”
Ralph Prins: “Dat vind ik ook. Er kan nooit genoeg aandacht voor fietsverlichting zijn, want het gaat toch om veiligheid. Het is wel een campagne die goed wordt gezien. We hebben met AXA ook onze eigen campagne ‘Word gezien, fiets verlicht’. Het ligt natuurlijk allemaal in elkaars verlengde.”
Ger Leeseman: “Ik vind de ‘Ik val Op’ campagne een hele mooie campagne. Dat doen ze goed bij de overheid en hier kan je mooi op aanhaken. Zo ook de ANWB, die weer zijn eigen campagne voert. Daar zouden we graag samen mee optrekken, want ze vertegenwoordigen natuurlijk een groot aantal leden. We hebben wel eens met ze gesproken, maar uiteindelijk doen ze het bij de ANWB ze vaak liever zelf. Dat is soms wel een beetje jammer.”
De sectie Fietsen van RAI Vereniging behartigt de belangen voor en achter de schermen van de importeurs en fabrikanten van fietsen, fietsonderdelen en accessoires. Veel werkzaamheden en successen zijn behaald in nauwe samenwerking met de leden. Om deze betrokkenheid en activiteiten van RAI Vereniging breder zichtbaar te maken, publiceert NieuwsFiets.nu een serie interviews waarin de uiteenlopende thema’s nader belicht worden.
Deel 1 – RAI Keurmerk Fietsverlichting (bovenstaand)
KLIK HIER voor Deel 2 – ‘In deze groeimarkt is middelmatig niet goed genoeg’
KLIK HIER voor Deel 3 – Fiets Awards
