‘Ministerie van Financiën gaat fietslease vereenvoudigen’

27.12.22

5 minuten

DEN HAAG – Deze week blikken we terug op het jaar 2022 en kijken we vooruit naar 2023, dat voor ons ligt met nieuwe kansen en uitdagingen. In een serie van vijf eindejaargesprekken komen boeiende branchegenoten aan het woord, die vanuit een soort helicopterview de markt beschouwen. Vandaag is dat als eerste staatssecretaris Vivianne Heijen van Infrastructuur en Waterstaat.

Wie is Vivianne Heijnen en wat heeft u met fietsen?
Vivianne Heijnen: “Ik ben afkomstig uit het mooie Limburgse heuvelland. Volgens velen het mooiste fietsgebied van Nederland, en dat ga ik natuurlijk niet tegenspreken. Toen ik nog in Maastricht woonde, ging ik vaak met de fiets naar werk. Helaas kom ik vanwege mijn drukke agenda tegenwoordig niet veel meer aan fietsen toe, behalve dan op werkbezoeken. Ik heb dit jaar al op veel verschillende plekken een fietstochtje mogen maken. In Egypte, Londen, Californië, maar natuurlijk ook in fietsland Nederland. Een mooie en makkelijke manier om verschillende plekken te verkennen.”

Uw voorgangster Stientje van Veldhoven had als bijnaam ‘1e Staatssecretaris van de Fiets’, die haar betrokkenheid illustreerde. In hoeverre heeft u de ambitie om min of meer de tweede te worden?
Vivianne Heijnen: “In november hebben we een historisch hoog bedrag vrijgemaakt voor nieuwe fietsinfrastructuur, omdat dit kabinet flink wil inzetten op de bevordering van fietsen. Het Rijk investeert ongeveer € 780 miljoen in fietsinfrastructuur de komende jaren. Het gaat dan om onder andere betere fietsaansluitingen richting OV-knooppunten, fietstunnels, doorfietsroutes en stationsstallingen. Zo maken we nieuwe woonwijken goed bereikbaar per fiets. Samen met cofinanciering van de regio telt dit op tot een investering van meer dan € 1,1 miljard. Dat is een ongekend hoog bedrag. Ik vind de fiets een hele belangrijke schakel in de transitie naar volledig duurzaam vervoer. Daarnaast is het gezond en door de goede fietsinfrastructuur in Nederland kom je gemakkelijk van A naar B.”

Er is echt van alles mogelijk om meer mensen op de fiets te krijgen

Deze zomer heeft u een fietsenplan naar de Kamer gestuurd, dat moet helpen om over 2,5 jaar ongeveer 100.000 mensen de fiets naar het werk pakken. Hoe vorderen die plannen en wanneer gaan we daar iets concreets van merken?
Vivianne Heijnen: “Er is echt van alles mogelijk om meer mensen op de fiets te krijgen. De uitdaging is vooral om ervoor te zorgen dat de mensen die het aangaat, dit ook weten. Werkgevers én werknemers bedoel ik dan. Daarom loopt er een communicatiecampagne, Kiesdefiets. Met die campagne maken we duidelijk wat er allemaal mogelijk is rondom fietsen en werken. Om fietsen naar werk aantrekkelijker te maken. Met Kiesdefiets besteden we bijvoorbeeld aandacht aan de kilometervergoeding, die nu van 19 naar 21 cent is gegaan, de leasefietsregeling en wat je als werkgever kan doen om ervoor te zorgen dat medewerkers te kiezen voor de fiets. Bijvoorbeeld: een goede fietsstalling, de mogelijkheid om te douchen voordat je achter te bureau gaat zitten, kleedruimtes. Het lijkt vanzelfsprekend, maar de aanwezigheid van goede voorzieningen kan het verschil maken tussen de keuze voor de fiets of niet.”

Het bijtellingspercentage voor de fiets van de zaak is in 2018 vastgesteld op 7%. Op zich mooi, maar lang niet zo stimulerend als volledige vrijstelling, zoals in België. Hoe kunnen we fietslease hier aantrekkelijker maken?
Vivianne Heijnen: “We merken dat de bijtelling van 7% op zich geen belemmering vormt. Maar werkgevers en de leasebranche hebben aan de bel getrokken omdat het veel administratief gedoe is om voor de dagen dat mensen niet fietsen een reiskostenvergoeding te geven voor de auto of het OV. Er zijn veel mensen die bijvoorbeeld 2 dagen per week fietsen en 3 dagen met de auto gaan. De werkgever moet dan bijhouden op welke dagen er gefietst wordt en wanneer niet. Het ministerie van Financiën komt met een vereenvoudiging om deze administratieve lasten te voorkomen. Voor werknemers die veel fietsen kan het interessant zijn om een afweging te maken of zij kiezen voor het gemak van een leasefiets of toch liever een combinatie van een eigen fiets en een kilometervergoeding. Dat laatste is financieel soms gunstiger.”

Het kunnen fietsen is niet voor iedere Nederlander vanzelfsprekend

In Nederland leven ruim 200.000 minderjarige kinderen in een gezin dat rond moet komen van een bijstandsuitkering. Is er al een actieplan om deze vervoersarmoede te bestrijden?
Vivianne Heijnen: “Vervoersarmoede heeft mijn speciale aandacht en de fiets is een van de oplossingen om vervoersarmoede tegen te gaan. Daarom kom ik binnen een half jaar met een actieplan, waarmee ik me hard maak voor meer mensen op de fiets, ook voor mensen die dat nu niet kunnen omdat ze het geld niet hebben, of nooit geleerd hebben om te fietsen. Dat actieplan is nu in de maak, ik breng in kaart waar de grootste opgaven liggen en met wie we daarin gericht de samenwerking zoeken. Mijn doel is dat we zo gezinnen hiermee langdurig kunnen helpen, want eenmalig een fiets aanbieden is niet voldoende. Het gaat er ook om of je hem veilig kunt stallen en of je hem kunt onderhouden én – en dat komt eigenlijk als eerste – of je kunt fietsen. Want dat is, ondanks dat we fietsland nummer 1 zijn in de wereld, niet voor iedere Nederlander vanzelfsprekend. Op dat terrein leren we al veel van onze fietsambassadeurs, Stichting leergeld en het fietsenplan dat de ANWB uitrolt.”

Elektrische fietsen mogen zich helaas verheugen in een toenemende criminele belangstelling. Het aantal fietsdiefstallen stijgt, maar bij de politie heeft bestrijding geen prioriteit. Sterker nog, ze willen niet eens meepraten over de aanpak hiervan. Dreigen we dan niet met de kraan open te gaan dweilen?
Vivianne Heijnen: “Op je fiets willen stappen en dan merken dat ie weg is – dat is enorm frustrerend en dat werkt natuurlijk averechts voor onze mooie ambities. Daarom is mijn ministerie samen met het ministerie van Justitie en Veiligheid betrokken bij een publiek-private samenwerking via de Stichting SAFE waarin in alle partijen die een rol kunnen spelen bij de aanpak van fietsdiefstal vertegenwoordigd zijn. Zelf investeer ik in veilige stallingen bij stations en vraag ik ook bij werkgevers aandacht voor goede stallingen bij het werk. Ook worden track en trace-technieken al gebruikt bij de wat duurdere fietsen. Een vermiste fiets kan hiermee teruggevonden worden. Deze techniek heeft veel potentieel en er zijn al veel goede ervaringen mee. Ook kan een register waarin op vrijwillige basis fietsen en eigenaren worden vastgelegd, helpen om vermissing en diefstal snel te melden. Die registratie kan bijvoorbeeld gekoppeld worden aan de aankoop van een e-bike of het afsluiten van een verzekering. De RDW onderzoekt op dit moment hoe zo’n register georganiseerd zou kunnen worden en of RDW daar zelf een rol in kan hebben.”