WALDERSHOF (D) – Een half jaar wachttijd op een nieuwe fiets is tegenwoordig bijna meer regel dan uitzondering. Prijsverhogingen eveneens. Waar eindigt dit en wie is er schuld aan? Die vraag stelde het Duitse Bike Magazin zichzelf en legde het oor te luister bij Cube, waar de magazijnen barstensvol zijn.
In Hal 2 van de branchereus uit Oberpflaz komen de pallets van de onderdelen aan, die gebruikt worden om de fietsen in Hal 4 op te bouwen. Op de vraag of alles in orde is, antwoordt productmanager Frank Greifzu, dat dit te betwijfelen is. “Het is net een puzzel, waarbij het laatste stukje ontbreekt. Je kan niet verder. We moeten bij bijna elk model op het startschot wachten.”
Het startschot dat de productieband in beweging zet kan een schijfrem zijn, maar ook de handvatten op een stuur. Kleinere fietsmerken kopen dat laatste puzzelstukje soms in de online stuks handel, net als een consument, om die fiets maar compleet te krijgen. Grote fabrikanten kunnen dat vanwege de benodigde aantallen niet doen. Bovendien laten ze componenten vaak voorzien van hun logo, of ze geven door frame- of zadelkleuren de fiets een speciaal uiterlijk, dat het merk onderscheidend maakt en die de dealers besteld hadden, vóórdat het corona virus de globale productieketen aanviel. “Eigenlijk hebben wij geen speciale designs voor noodgevallen,” zegt Andreas Foti, managing director van Cube. “Een fiets moet geleverd worden zoals die ontwikkeld, getest en vermarkt moet worden.”
‘We namen een groot risico, dat de eigenaren slapeloze nachten gekost heeft’
En zo loopt het magazijn vol met nieuwe onderdelen, terwijl misschien een ontbrekende band of stuurgrip de productie lam legt. Cube is geen kleine speler in de markt. In het hogere segment horen ze tot de Top 5 en is Europa hun grootste markt. Jaarlijks rollen in Waldershof, normaal gesproken, miljoen fietsen van de band. Momenteel is het tamelijk rustig bij de 49 laadbruggen. De wereldwijde productie is over het virus gestruikeld. Net als zovele andere grote spelers in de markt doet Cube ontwikkeling en design in eigen beheer en vindt de productie dicht bij de markt plaats. Dat de productie in de fietsbranche meer dan elders klemt, grenst aan de rand van een bizar ongeluk. Het is de bekende combinatie van het corona virus en de bike-boom, die fietsers laat wachten en de prijs opdrijft. Bij een wereldwijde speler als Cube komt dat allemaal een beetje samen. Van de Cube Stereo, bijvoorbeeld, wordt ongeveer een derde in Duitsland gemaakt. De extreem arbeidsintensieve carbon frames worden, net als bij veel andere merken, in China gemaakt. Andere componenten komen uit Indonesië, Maleisië, Singapore, Taiwan of Vietnam. Als ze komen… Wanneer ongeveer één van de 120 onderdelen ontbreekt, wachten veel dealers op de in Februari 2021 bestelde Stereo’s. Toen corona uitbrak hebben veel fabrikanten orders geannuleerd. Daarna steeg de vraag explosief en wie geannuleerd had, moest achter aansluiten. Bij Cube liep het volgens Foti anders. “In het voorjaar van 2020 kwam het tot de eerste ophopingen in de logistieke keten, maar wij hebben niet geannuleerd. Wij hebben schriftelijk bevestigd dat we al onze bestellingen geleverd wilden hebben en zouden betalen. Daarmee namen we een groot risico, dat de eigenaren een paar slapeloze nachten gekost heeft.”
De verroeste logistieke keten was verscheurd
Dat het nog steeds niet doorging hing met de pieken en dalen van het wereldwijde rond warende virus samen. Dan stonden de Chinese fabrieken stil, dan weer die in Vietnam, vervolgens gingen havens op slot en uiteindelijk was de vrachtruimte zo krap, dat containerprijs vertienvoudigde. De verroeste logistieke keten was verscheurd. Zes weken vertraging hier, twee maanden daar en dat nog eens achter elkaar. Bij Cube sloeg de pandemie krachtig in. 70% procent van de medewerkers zijn mannen en vrouwen uit de Tsjechische grensregio. Die grens is herhaaldelijk dicht geweest, waardoor van dagelijks pendelen geen sprake kon zijn. Sommigen verbleven wekenlang in een stilgelegd hotel aan Beierse kant van de grens en hielden de productie nog een beetje draaiende, waarbij het schaarse aanbod gepaard ging met een te grote vraag. “We hebben het geluk gehad dat de fietsenwinkels in het afgelopen voorjaar als systeemrelevant bestempeld werden,” vervolgt Foti. “Tegelijkertijd was reizen beperkt mogelijk, dus de vraag naar fietsen explodeerde.”
In de vijf jaar, voorafgaand aan de uitbraak, waren de aantallen van Cube al vervijfvoudigd, daarna ging het helemaal los. De groeiende vraag maakte alles schaars wat uit China kwam of waar Shimano op stond. Toen de remmen, zoals verwacht, ook schaarser werden, bestelde Cube bij een tweede leverancier om maar niet zonder te komen zitten. Want simpelweg met een nieuwe fabriek meer gaan produceren is ook voor gevestigde ondernemingen als Shimano of SRAM ook niet zo eenvoudig. “Wie voorheen helemaal volgeboekt was, moest aanvullende capaciteit creëren,” verklaart Foti. “Maar dat duurt maanden! Om meer te produceren heb je om te beginnen meer ruimte en nieuwe machines nodig en moet je productieproces aangepast worden.”
Wanneer terug naar normaal?
Terwijl Shimano er alles aan deed om die productie op te schalen en Cube al nieuwe fabrieken en magazijnen gepland had, gooide de pandemie hier en daar zoveel roet in het eten dat fabrieken maandenlang dichtgingen. In landen met veel gastarbeiders kan het drie tot vier maanden duren tot de fabriek na de lockdown weer volop draait. En als medewerkers door fabriekssluiting langere tijd zonder werk zitten, zoeken ze vaak ander werk. Nieuwe medewerkers moeten dan weer helemaal ingewerkt worden.
Op de vraag wanneer alles weer een beetje terug naar normaal zal gaan, had Andreas Foti aan de redactie van Bike Magazin heel voorzichtig een datum genoemd waarop alles weer volledig zou kunnen draaien. Bij nader inzien heeft hij de redactie gevraagd om toch maar geen datum te noemen. Hij wilde geen valse hoop geven.
(BRON: Bike Magazin/ FOTO’S: Jörg Spaniol)
