BRUSSEL (B) – Meer dan de helft van de lidstaten van de Europese Unie negeert fietsen in de plannen voor herstel na een pandemie van de EU, waardoor miljarden euro’s aan economische en gezondheidsvoordelen mislopen.
Dat blijkt uit een nieuwe analyse door de European Cyclists’ Federation (ECF) van de nationale herstel- en veerkrachtplannen van de lidstaten die bij de EU zijn ingediend. Ze tonen aan dat slechts 6 hun plannen correct gebruiken om het enorme herstelpotentieel van fietsen te benutten om groene economische groei en banen te stimuleren. Volgens een studie uit 2014 zou een verdubbeling van het fietsniveau kunnen leiden tot meer dan 1 miljoen fietsgerelateerde banen in Europa.
Nu de deadline van 30 april voor het indienen van herstelplannen bij de Europese Commissie nadert, dringen leidende stemmen in de Europese fietsindustrie en de burgermaatschappij middenveld er bij de resterende 21 EU-lidstaten op aan om fietsen prominent op te nemen in hun plannen om hun economie te helpen verbeteren, de CO2-uitstoot van transport te verminderen en de gezondheid van hun burgers te beschermen na meer dan een jaar van verwoesting door de pandemie. De versterkte EU-klimaatdoelstelling voor 2030 om de uitstoot van broeikasgassen met ten minste 55% te verminderen, vraagt om een nóg radicalere verschuiving in de mobiliteitspatronen van EU-burgers. “Fietsen kwam naar voren als het meest veerkrachtige vervoermiddel tijdens de COVID-19-pandemie, waardoor miljoenen EU-burgers actief en gezond konden blijven,” zegt Jill Warren, CEO van ECF. “Er fietsen meer Europeanen dan ooit door nieuwe fietspaden en infrastructuur in Europese steden. De regeringen van de EU moeten dit positieve momentum nu versterken en behouden door in hun herstelplannen speciale begrotingslijnen voor fietsen op te nemen.”
Duitsland de meest prominente afwezige
De afwezigheid van Duitsland is de meest prominente van de EU-landen, die fietsen nog niet hebben opgenomen in hun herstelplannen na een pandemie. Het heeft € 3,2 miljard gereserveerd voor de aankoop van premies voor elektrische en hybride auto’s, maar niets voor e-bikes, ondanks het verklaarde doel van Duitsland om tegen 2030 een fietsland te worden. Andere opmerkelijke landen die achterlopen, zijn onder meer Spanje, wiens plan zich inzet voor het creëren van duurzame, veilige en geconnecteerde mobiliteit in stedelijke gebieden, maar geen expliciete verwijzing naar fietsen bevat. Finland en Kroatië streven in hun plannen naar het stimuleren van duurzaam toerisme, maar bieden geen plaats aan fietstoerisme. “Veel Europeanen kopen fietsen, vooral e-bikes. In 2020 zijn er meer dan 5 miljoen e-bikes verkocht, bijna 4 keer het aantal elektrische auto’s,” reageert Kevin Mayne, CEO van Cycling Industries Europe (CIE). “En dit zorgt voor meer banen: de helft van de door CIE ondervraagde bedrijven heeft vandaag meer personeel dan in 2019, en 94% zegt dat ze de komende 2 jaar personeel zullen toevoegen. EU-regeringen kunnen profiteren van dit enorme economische groeipotentieel door ten minste 10% van hun mobiliteitsbudgetten voor herstelplannen te bestemmen voor het ondersteunen van fietsen. We moeten een gelijk speelveld creëren voor fietsen en andere vervoerswijzen.”
6 EU-landen leiden de race
België loopt relatief voorop met een budget van € 473 miljoen, gelijk aan 8% van zijn herstelplan, voor fietsinvesteringen zoals de aanleg van fietssnelwegen in de noordelijke regio van Vlaanderen en rond Brussel. Italië heeft toegezegd om 1.700 km aan fietspaden aan te leggen en zal € 600 miljoen investeren in het versterken van de fietsmobiliteit. Roemenië zal € 120 miljoen investeren om 3.000 km aan toeristische fietsroutes te ontwikkelen en de langeafstandsfietsroute EuroVelo 6 te voltooien. Slowakije heeft € 100 miljoen uitgetrokken voor de aanleg van 200 km hoogwaardige fietspaden. Letland heeft de ontwikkeling van fietsinfrastructuur voor dagelijkse mobiliteit opgenomen in zijn herstelplan. Frankrijk trekt € 100 miljoen uit om zijn nationale fietsplan te financieren en is ook van plan om in zijn nieuwe klimaatwet een regeling in te voeren waarbij mensen hun auto kunnen slopen in ruil voor forse premies om e-bikes te kopen.
Manuel Marsilio, algemeen directeur van de Confederation of the European Bicycle Industry (CONEBI) zegt dat tot dusver bijna € 1,3 miljard is vastgelegd via de nationale herstel- en veerkrachtplannen om de fietservaring in de hele EU te verbeteren. “Maar dit is nog steeds bescheiden in vergelijking met wat we zouden kunnen zien als meer lidstaten zich inzetten voor fietsen in deze herstelplannen. EU-landen moeten erkennen dat investeringen in fietsen de beste manier zijn om de mobiliteitspatronen van mensen structureel te verbeteren en tegelijkertijd groene banen te creëren en de economie te stimuleren.”
De openbare plannen van Denemarken, Estland, Ierland, Malta, Nederland, Oostenrijk, Slovenië en Zweden waren nog niet beschikbaar. In de plannen van Bulgarije, Hongarije, Luxemburg worden fietsen genegeerd, want daarin staan geen directe of indirecte verwijzingen.
