DEN HAAG – Als voorbereiding op de landelijke verkiezingen in 2021 publiceren het Centraal Planbureau (CPB), het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) en het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) de serie Kansrijk Mobiliteitsbeleid 2020.
Beleidsmakers en politieke partijen kunnen daarmee gefundeerde keuzes maken. Het plan wordt overhandigd aan de regering, Tweede Kamer en politieke partijen in de aanloop naar de 2021-verkiezingen. Kansrijk Mobiliteitsbeleid verschijnt nu voor de tweede keer. De analyse beschrijft ongeveer 50 beleidsopties en de verwachte effecten op bereikbaarheid, leefbaarheid en betaalbaarheid. Ze beslaan een breed terrein van wegverkeer, openbaar vervoer, de fiets, goederenvervoer per spoor, binnenvaart en de weg, luchtvaart, maar ook ruimtelijke maatregelen. Volgens de 3 planbureaus is de groei van de bevolking en van banen geconcentreerd in de steden. De stedelijke infrastructuur komt onder druk te staan vanwege meer fietsgebruik, stedelijke distributie en grenzen aan de capaciteit van stedelijke railvoorzieningen. In aantallen verplaatsingen en bestede reistijd is de fiets in Nederland, na de auto, de tweede vervoerwijze en daarmee omvangrijker dan het openbaar vervoer.
JAARLIJKS 45 DODEN MINDER | Met betrekking tot verkeersveiligheid adviseren de planbureaus in Kansrijk Mobiliteitsbeleid 2020 dat gericht moet worden op voorkomen van onveilig gedrag en het verleiden tot veilig gedrag. Maatregelen gericht op fietspaden kunnen gecombineerd worden met maatregelen gericht op gedrag, zoals een verplichting van een fietshelm voor kinderen en berijders van elektrische fietsen. Dit bespaart jaarlijks relatief veel dodelijke slachtoffers (circa 45, bijna 7% van het totaal per jaar). Onder de doden zijn auto-inzittenden samen met fietsers de grootste groep. Bij ernstig gewonden neemt het aandeel van de fietsers toe, met name bij ongevallen zonder gemotoriseerd verkeer. Ouderen vormen absoluut gezien een steeds grotere groep slachtoffers.
FIETSINFRASTRUCTUUR | Investeren in fietssnelwegen en verbetering van het voor- en natransport per fiets naar de treinstations kan worden bewerkstelligd met verbeterde fietsroutes en stallingsvoorzieningen en aanbod van (deel)fietsen, vooral bij middelgrote stations. De fiets wordt voor circa 40% van het voortransport van de trein gebruikt en voor circa 15% van het natransport, en kan zowel de bereikbaarheid van fiets en trein vergroten, als ook de keuzemogelijkheden en flexibiliteit ten aanzien van stations, bijvoorbeeld in geval van een storing. Het aantal fietskilometers en de fietsbereikbaarheid nemen naar verwachting toe.
FIETSHELMVERPLICHTING | Wanneer alle fietsers een fietshelm zouden dragen, zou dit in 2030 naar verwachting circa 90 doden en 4.000 ernstig verkeersgewonden kunnen voorkomen, stellen de planbureaus in Kansrijk 2020. Indien alle kinderen tot 12 jaar en berijders van een elektrische fiets een fietshelm zouden dragen, zou dit in 2030 naar verwachting 45 verkeersdoden en 1.400 ernstig verkeersgewonden kunnen voorkomen, met name voor de kwetsbare leeftijdsgroep in het verkeer van 70 jaar en ouder.
Maar een verplichtstelling van een fietshelm kan ook leiden tot minder fietsmobiliteit en daarmee mogelijk een overstap op auto of openbaar vervoer. De kosten van de maatregel zijn voor huishoudens geraamd op € 650 miljoen voor de aanschaf van de fietshelmen bij een generieke verplichting, met circa € 100 miljoen per jaar vervangingskosten. Bij een verplichting voor kinderen tot 12 jaar en voor berijders van een elektrische fiets gaat het om en circa € 200 miljoen, met circa € 50 miljoen per jaar aan vervangingskosten.
De planbureaus zijn zich ervan bewust dat een verplichtstelling van een fietshelm in het algemeen een maatregel is die nog op beperkt draagvlak kan rekenen, al zeggen ze dat er aanwijzingen dat dit, tenminste voor doelgroepen, in beweging is.
RAI VERENIGING GEEN VOORSTANDER | In een reactie op de plannen met betrekking tot de helmplicht voor elektrische fietsen, laat de RAI Vereniging aan NieuwsFiets/nu weten geen voorstander te zijn. “Wij zien niets in een helmplicht voor fietsers,” zegt Steven van Eijck. “Wij willen meer mensen op de fiets hebben en niet minder. Met een fietshelm bereik je juist het omgekeerde. De negatieve effecten van minder fietsers zijn veel groter dan de positieve effecten op de bespaarde ongevallen. Geef fietsers daarom de ruimte en verbeter de verkeersveiligheid door veel meer te investeren in veilige infrastructuur.”
BRON: Kansrijk Mobiliteitsbeleid 2020
LEES OOK: Meningen verdeeld over draagplicht voor fietshelmen
