ZEIST / NIJMEGEN – OOMT, het Opleidings- en Ontwikkelingsfonds in de mobiliteitsbranche, hecht veel waarde aan de duurzame inzetbaarheid van medewerkers in de tweewielerbranche. Daarom zet OOMT zich in voor een veelvoorkomend probleem onder Nederlanders, en dus ook onder medewerkers in onze branche: laaggeletterdheid. NieuwsFiets.nu sprak over deze problematiek met OOMT-projectleider Anneloes Baan en over de ontwikkelde e-learning en het webinar over laaggeletterdheid.
“Duurzame inzetbaarheid is een omvattend begrip. We proberen ervoor te zorgen dat alle werkenden vitaal, gezond en met plezier hun werk kunnen doen tot aan hun pensioen,” vertelt Anneloes. “Bekendere onderwerpen binnen dit kader zijn bijvoorbeeld leren en ontwikkelen, maar ook hoe je fysiek zwaar werk op langere termijn kunt volhouden.”
OOMT legt nadruk op de verantwoordelijkheid van werkgevers
Binnen OOMT richt Anneloes Baan zich vooral op de thema’s Bevorderen geletterdheid en Financiële gezondheid. Deze thema’s leggen de nadruk op de verantwoordelijkheid van werkgevers om goed voor hun medewerkers te zorgen. “Dit gaat niet alleen over het werk, maar ook over het aangaan van gesprekken met je medewerkers, waarbij vragen als ‘Hoe gaat het met je?’ of ‘Hoe gaat het privé met je?’ aan bod komen,” vertelt Anneloes. “We constateren dat veel werkgevers hiermee worstelen omdat ze snel denken dat het niet hun verantwoordelijkheid is. Maar hier kan juist een cruciale rol voor werkgevers liggen.”
Laaggeletterdheid is geen aangeboren eigenschap
Laaggeletterdheid betekent dat iemand moeite heeft met lezen, schrijven en/of rekenen en daardoor ook beperkte digitale vaardigheden heeft. Het wordt lastig om te werken met digitale apparaten, zoals uitleesapparatuur en computers, terwijl dit steeds gebruikelijker is op de werkvloer. Het is geen aangeboren eigenschap, maar eerder het gevolg van beperkte scholing of problemen in de privésituatie. Een groot voordeel is dat dit patroon kan worden omgekeerd door middel van training.
“Laaggeletterdheid komt vaak voor in praktische beroepen, zoals in de werkplaats. Mensen die daar actief zijn, verkiezen vaak handenarbeid boven computerwerk. Uiteindelijk is het echter essentieel dat iedereen kan lezen en over digitale vaardigheden beschikt, zeker in de huidige tijd met steeds meer digitalisering” merkt Anneloes op.
“Er rust best wel een taboe op”
Vorig jaar voerde OOMT onderzoek uit naar laaggeletterdheid. Anneloes benadrukt: “We vonden het essentieel om dit probleem te onderzoeken. Wat houdt het precies in en in welke mate beïnvloedt het de medewerkers? Al snel werd duidelijk dat het een aanzienlijke invloed heeft op de duurzame inzetbaarheid van medewerkers. Dit heeft niet alleen betrekking op het werkplezier, maar ook op de inzet en productiviteit van medewerkers, aspecten die werkgevers als uitermate belangrijk beschouwen.”
Daarnaast heeft het onderzoek aangetoond dat praten over laaggeletterdheid moeilijk is. “Er rust best wel een taboe op. Mensen vertellen niet graag aan anderen dat ze moeite hebben met lezen, teksten begrijpen of schrijven, terwijl deze vaardigheden toch van groot belang zijn. Het onderzoek heeft verschillende elementen blootgelegd waarmee we aan de slag kunnen”, aldus Anneloes.
Gratis e-learning en webinar voor werkgevers
OOMT heeft in samenwerking met de Stichting Lezen en Schrijven een e-learning over laaggeletterdheid voor werkgevers gelanceerd. Hierin wordt eerst uitleg gegeven over het probleem, de oorzaken en de gevolgen. Het tweede hoofdstuk behandelt de signalen van laaggeletterdheid en het laatste deel gaat in op de acties die een werkgever kan ondernemen. Naast verwijzingen naar taalscholing en adviseurs, worden ook handige tips gegeven waar een werkgever zelf mee aan de slag kan, zoals het vereenvoudigen van veiligheidsinstructies op de werkvloer of van werkinstructies. Op deze manier vergroot OOMT het bewustzijn over laaggeletterdheid binnen de branche.
Tevens heeft OOMT een webinar gegeven over laaggeletterdheid, dat nu gratis kan worden teruggekeken. Dat hier veel behoefte aan is, blijkt wel uit het feit dat de webinar al meer dan 150 keer is bekeken. “Dit webinar helpt werkgevers de eerste stap te zetten naar een oplossing. Wij noemen dit ‘het voeren van het goede gesprek.’ Voor medewerkers is het van groot belang om persoonlijke aandacht te krijgen van hun leidinggevende. We merken dat het soms al lastig is om tijdens beoordelingsgesprekken diepgaand door te vragen. Daarom adviseren we om gedurende het jaar persoonlijke gesprekken te voeren en medewerkers te behandelen als gelijke individuen.” legt Anneloes uit.
Overheid en Frans Bauer brengen laaggeletterdheid onder de aandacht
Niet alleen vanuit OOMT wordt ingezet op het bevorderen van geletterdheid. Landelijk krijgt laaggeletterdheid ook steeds meer aandacht, vanwege de hoge cijfers. Zo heeft de rijksoverheid onlangs een campagne gelanceerd op radio en televisie genaamd ‘Doe meer met taal’. Hierin zien we bijvoorbeeld een vader die nu beter kan e-mailen, waardoor hij een uur eerder naar huis kan en meer tijd met zijn dochter kan doorbrengen. Aan deze campagne is een subsidie gekoppeld. Een werkgever kan subsidie aanvragen wanneer hij een medewerker ondersteunt door het aanbieden van een taalcursus.
Ook Frans Bauer is laaggeletterd geweest en heeft hierover een televisieprogramma gemaakt. In ‘Leven zonder letters’ gaat de volkszanger in gesprek met 12 mensen die laaggeletterd zijn. Hij onderzoekt wat dit voor hen betekent en hoe zij geholpen kunnen worden.
