EWIJK/EINDHOVEN – Deze week blikken we terug op het jaar 2020 en kijken vooruit naar 2021, dat voor ons ligt met nieuwe kansen en uitdagingen. In een serie van 5 eindejaargesprekken komen boeiende branchegenoten aan het woord, die vanuit een soort helicopterview de markt beschouwen. Vandaag is dat Marc van Rooij, president van Shimano Europe.
De fietsindustrie is minder conjunctuurgevoelig dan veel andere sectoren. Na de aanslag op 9/11 en de bankencrisis reageerde de markt in golfbewegingen in plaats van pieken. Dat is nu met corona wel anders. Hoe verklaart u dat?
Marc van Rooij: “Ik denk dat er verschillende elementen zijn die daar een rol in spelen. Toen corona zich voordeed, in het begin van het jaar, wisten we allemaal niet wat er echt aan de hand was en kwam de nadruk heel veel te liggen op vervoer en mobiliteit. Mensen die normaal met het openbaar vervoer gingen, gingen op zoek naar alternatieven. Toen kwam de fiets wel heel erg snel in beeld bij veel consumenten. Daarnaast werd duidelijk dat het belangrijk was dat mensen zelf weerstand zouden opbouwen en moesten zorgen dat ze niet te zwaar zijn en voldoende in beweging blijven. Er waren niet veel alternatieven die geboden werden. Je kon gaan wandelen, hardlopen en fietsen. In die context gaf dat wel een enorme boost. Ik denk daarnaast dat heel veel mensen zich toch al aan het oriënteren waren op vrijetijdsbestedingen, die wat toevoegden aan de tijd dat ze toch alleen maar thuis konden zijn. Dan kom je weer uit op wandelen, lopen en fietsen. En de stimulans die van de overheid uitgegaan is, in een aantal landen, om met name fietsen te promoten door subsidies op fietsen te geven en zwaar te investeren in infrastructuur. Dat draagt er allemaal aan bij dat we bij heel consumenten op de agenda komen. Het is een samenloop van omstandigheden. Enerzijds de noodzaak, die ontstaan was door corona, en dat de fiets een aantal momenten een goed alternatief en een uitlaatklep bood. Anderzijds hebben we als fietsindustrie zeker een duit in het zakje gedaan, door te kijken naar ontwikkelingen van nieuwe concepten, waarvan de e-bike het beste voorbeeld is. Maar ook het gravel concept, dat in Europa heel goed aanslaat en cargo bikes, zodat er continu aandacht is voor die fiets. We zijn in staat geweest om constant vernieuwingen door te voeren, die ook aanslaan bij consumenten. Ik denk dat dat een belangrijke drijfveer voor mensen is geweest.”
Door die explosieve vraag naar fietsen staat een veelvoud aan fietsfabrikanten aan het hek van Shimano te rammelen met dringende aanvragen voor componenten. Hoe gaat u die allemaal tevredenstellen?
Marc van Rooij: “Ik geloof dat de schaarsheid in de markt momenteel niet alleen bij ons speelt. We zijn overvallen door een tsunami aan orders die binnenkomen en niet voorzien is. Dat geldt voor ons, maar in feite voor iedereen. Toen corona kwam, midden maart, hadden wij een afspraak met een fabrikant waarmee wij om tafel gingen. Die gaven ons op 11 maart nog aan dat het hun grootste zorg was om producten vanuit China op tijd naar Europa te krijgen. Als corona hier toeslaat zullen we wellicht 10-15% van onze orders moeten cancellen. Het zal een hele beperkte invloed hebben, zeiden ze. Een week later wordt bijna de helft van alle orders geannuleerd, door diezelfde fabrikant. Een maand later krijgen we de vraag of we de orders, die gecanceld zijn, alsnog kunnen leveren. Om aan te geven hoe chaotisch die ordering op dat moment verliep. En gecancelled is gecancelled bij ons. Wij kunnen een maand later niet bekijken of dat, wat aan jou toebedeeld was, alsnog geleverd kan worden. Dat kan niet bij ons, omdat wij werken volgens het first-in-first-out principe. Dat betekent dus dat er een totale herschikking van de beschikbare hoeveelheden kwam, op basis van de productie die we hebben. En daar moesten we natuurlijk ook in opschalen. Wij kunnen wel opschalen, maar niet in de aantallen die gevraagd werden. De order intake, die voor de tweede helft van dit jaar en de eerste helft van volgend jaar geldt, is zó exorbitant hoog, dat wij in die productie helemaal niet kúnnen opschalen. We kijken wel degelijk naar de order-intake die we hebben en proberen daar de juiste balans in te vinden. In die zin dat we, waar mogelijk, bij bepaalde productcategorieën proberen bij te schalen, maar dat is wel beperkt. We zitten daarom met hele lange leadtimes en die zullen de komende periode ook wel blijven. We zijn natuurlijk hartstikke blij met alle orders, maar iemand die vandaag 100 verkoopt en voor 200 bestelt, daar gaan we wel mee in discussie. Probeer een realistische order intake op te stellen, die te verantwoorden is. Als een order-intake onevenredig groot is, dan stellen we vragen en willen we meer achtergrondinformatie krijgen.”
In het verleden is het wel eens vaker voorgekomen dat fietsfabrikanten massaal bestelden om maar niet mis te grijpen. Toen heeft Shimano iedereen verzocht kritisch naar de orders te kijken en die, waar mogelijk, af te schalen. Ik wilde eigen vragen of zo’n actie nu ook een optie is, maar u heeft het antwoord net al gegeven.
Marc van Rooij: “Het is de enige manier. Als je productie moet opschalen, wat we natuurlijk wel proberen te doen, dan moet je nieuwe machines laten komen. Dan ben je bijna een jaar verder voordat alles geïmplementeerd is en je daadwerkelijk produceert. Heel erg snel anticiperen op dergelijke tsunami taferelen, daartoe zijn we niet in staat. En wie geeft ons de garantie dat deze situatie over 3 jaar nog zo is? Voor seizoen 2020/2021 is onze outlook erg positief. We hebben dit soort situaties wel eens eerder meegemaakt, alleen niet op basis van een coronavirus, maar wel op basis van heel mooi weer, dat heel vroeg in het voorjaar begon een heel lang aanhield, tot de late herfst. Het opmerkelijke was, dat we het daaropvolgende jaar eigenlijk nog een betere business hadden. Dat kwam omdat we backfill hadden van de orders van fabrikanten. We hadden ook een backfill van de dealers, waar de voorraden opgedroogd waren en er kwam een soort tweede golf vanuit de markt, van mensen die het allemaal wel gezien hadden bij vrienden, kennissen en familie en dachten ‘dat wil ik ook wel’. Dat voorspelt dus voor 2021 veel goeds. Ik geloof zeker dat fietsen een veel grotere plek gaat innemen bij consumenten en veel meer mensen op de fiets zullen stappen. Er zal ook wel weer een vervlakking komen, maar ik denk wel dat het op een hoger niveau komt, dan we tot op heden hebben gehad. De enige onzekere factor die hier speelt, al denk ik dat die voor ons beperkt zou kunnen zijn, is wat de invloed van de economische terugval gaat betekenen. Hoe gaat dat de portemonnee van de consument raken? Dat zal de vraag blijven, die wij ook niet kunnen beantwoorden.”
Volgend jaar bestaat Shimano 100 jaar. Gaat dat nog groots gevierd worden?
Marc van Rooij: “Het was de bedoeling dat we een mooie festiviteit in Japan zouden hebben, op 16 maart, maar die is uiteraard gecancelled. We zouden ook nog een lente-evenement in Europa organiseren, maar die gaat ook niet door. In Japan is het nu naar achteren geschoven en dan zou het ergens in oktober moeten gaan plaatsvinden. Voor Europa is daar nog geen ei over gelegd, afhankelijk van hoe corona zich ontwikkelt. Het ziet er goed uit met de aanstaande vaccinaties, maar het blijkt natuurlijk toch nog koffiedik kijken hoe het zich ontwikkelt. We zullen er op z’n Japans, en dat betekent nederig, aandacht aan besteden. In de huidige omstandigheden zal het er anders uitzien dan we aanvankelijk dachten.”
Tot de onvermijdelijke vraag in deze periode. Wat gaat 2021 brengen?
Marc van Rooij: “We hebben zelf de overtuiging dat de marktontwikkeling in 2021 gewoon sterk doorzet. Dezelfde groei als dit jaar kan haast niet, maar we gaan nog wel een stijging krijgen. Een vertegenwoordiger vertelde mij dat een winkelier, met een omzet van € 2 miljoen, een backorder portefeuille heeft van € 800.000,-. Dat geeft wel iets aan over wat er volgend jaar staat te gebeuren. Die backfill, die nu al bestaat bij consument en retailer, wordt als eerste al ingevuld. Ik denk echt dat corona voor gedragsveranderingen bij mensen gaat zorgen. Ik zie eigenlijk wel wat positieve dingen aan corona. Dat klinkt vreemd natuurlijk, want wat is er nou positief aan corona? Mijn vader is eraan overleden en een hele goede kennis ook. Ik woon in Heeswijk-Dinther. Dat was een hotspot in het voorjaar. Het aantal besmettingen was hoog, maar ook het percentage dodelijke slachtoffers. Maar het goede wat corona gebracht heeft, en dat hoor ik ook van kennissen, is dat je de simpele dingen in het leven veel beter weet te waarderen. Want daar ging je eigenlijk aan voorbij, omdat je altijd druk was. Ik vind het fantastisch om met mijn vrouw en gezin simpele dingen te doen. Daar kan ik echt van genieten.”
MORGEN | Stephan Mooibroek (Kruitbosch): ‘Hardlopers uit Cortina collectie blijven leverbaar’
LEES OOK DE VORIGE EINDEJAARSGESPREKKEN:
Marthijn van Balveren & Marc Roelofsen (Basil/MIK): ‘De industrie maakt in 2021 een significante stap’
