HEERENVEEN – Afgelopen weekend blikte NRC, samen met Accell Group’s CEO Ton Anbeek, terug op het afgelopen jaar tot nu toe, dat de voorman vooral als een bizar jaar ervaren. En velen met hem. Anbeek is van mening dat de vernieuwing van het productieproces hierdoor in een stroomversnelling terecht gaat komen.
De coronacrisis begon, zoals iedereen weet, in China dat als gevolg van de uitbraak maandenlang op slot ging. Die effecten zijn nog steeds merkbaar in de aanlevering van frames en componenten, waarvan fietsen geassembleerd moeten worden. In een gesprek met NRC-redacteur Milo van Bokkum geeft Anbeek aan dat ze in februari al snel in de gaten hadden dat het wel een goed mis kon zijn. ‘Onze mensen in China kregen al vrij snel door dat dit een probleem kon worden”, zegt Anbeek. Zij waarschuwden het hoofdkantoor in Heerenveen. De bestuursvoorzitter van fietsconcern Accell vergadert midden februari met de directie op het hoofdkantoor in Heerenveen. Ze weten nu zeker dat het bedrijf snel zonder cruciale onderdelen komt te zitten. Zadels, naven, frames: de afgelopen weken hebben leveranciers in Azië de deuren gesloten omdat de regio in toenemende mate in lockdown is gegaan. De laatste containerschepen druppelen binnen in Rotterdam – en zicht op nieuwe toevoer is er nauwelijks,’ schrijft NRC.
STAGNERENDE AANVOER | Anbeek was er toen wel van overtuigd dat Accell dit probleem niet als enige kon hebben, ook al laten ze zich bedienen door meerdere toeleveranciers, bijvoorbeeld zo’n 5 à 6 frame-leveranciers uit Azië. Toen de aanvoer van componenten stagneerde, werd de productie in Heerenveen teruggeschroefd tot 30% in maart. Maar 2 van de 8 productielijnen waren nog maar in gebruik. Het probleem van de coronacrisis leek aanvankelijk nog groter te worden toen in een groot deel van Europa complete lockdowns ingesteld werden en vrijwel alle fietsenzaken ook gesloten bleven, met uitzondering van bijvoorbeeld Nederland. Met die lockdown stortte ook de vraag in en dat maakte het probleem complexer, omdat er nu ook geen bestellingen van dealers meer binnenkwamen en de kosten wel gewoon doorliepen. De nieuwe situatie heeft ook gevolgen voor de supply chain-afdeling. Daar proberen de medewerkers zo veel mogelijk bestellingen uit China – dat weer langzamerhand op gang komt – naar latere maanden te verplaatsen. Anbeek: „Daardoor kan je dan ook weer later betalen.” Hoe kijkt hij terug op die spannende dagen? „Gestrest word je er niet echt van, het is je werk. Maar het was wel bijzónder spannend.” Lastig was volgens hem vooral dat totaal onduidelijk was hoe lang het allemaal ging duren: je weet niet hoe lang je vrijwel niets meer gaat verkopen, en dus ook niet hoe lang je financiële adem moet zijn, schrijft NRC.
RUN OP FIETSEN | De crisis nam een bizarre wending toen de lockdowns versoepeld werden en de vraag naar fietsen explodeerde, waardoor weer hele andere problemen ontstonden, omdat veel Europeanen ineens de fiets als ideaal vervoersmiddel ontdekten, voor korte ritjes in de omgeving, vakanties, maar ook sporters, die niet in sportscholen terecht konden. Daar kwam bij dat diverse overheden van Europese landen stimuleringsmaatregelen aankondigden voor mensen om een fiets aan te schaffen. Het zorgde internationaal voor een run op fietsen. „Er kwamen massaal bestellingen binnen van dealers. Onze voorraad liep snel naar beneden, zei Anbeek.” Cijfers die Accell half juni presenteerde, bevestigen zijn verhaal: de verkopen lagen in mei 26 procent hoger dan in diezelfde maand een jaar eerder. Het totaal aantal verkopen tot en met mei lag daarmee in 2020 slechts 5 procent lager dan een jaar eerder – niet slecht voor een bedrijf dat in maart en april nauwelijks iets verkocht. Accell moest dus opeens weer snel aan de slag. Anbeek: „Vervolgens wilden alle fabrikanten bestellingen in China juist weer naar voren halen. Maar de Chinese bedrijven hadden hun eigen bestellingen afbesteld of naar achter gezet.” Wéér blijkt de keten kwetsbaar, maar Accell wist naar eigen zeggen nog redelijk veel frames binnen te slepen. „Als je Europees marktleider bent, dan helpt dat natuurlijk. Dan heb je net iets meer te vertellen,” schrijft NRC
KLEINER LAGE LONEN VOORDEEL | Om de productie op gang te houden en tijd te besparen haalde Accell zelfs frames per vliegtuig naar de fabrieken. Anbeek laat de NRC-journalist weten dat de prijzen hierdoor wel 4x over de kop gingen. Hij is van mening dat dit een wijze les is voor de internationale fietsindustrie. Hij voorspelt dan ook dat de productieketen versneld anders ingericht zal worden.
NRC: „Dat proces was in de fietsindustrie al voorzichtig gaande. De eerste Taiwanese frameproducenten openen nu fabrieken in Europa. Dat komt doordat de factor kapitaal in de frame-fabrieken steeds groter is geworden, door robotisering en automatisering.” Het lage lonen voordeel wordt kleiner, en dan kan je net zo goed dichtbij je afzetmarkt gaan zitten. „Dan hoef je de boot niet meer te betalen en win je zes weken. Ik denk wel dat corona dat proces gaat versnellen.”
Volgens Anbeek zijn niet alleen frames maar ook andere componenten, waaronder versnellingsnaven, lastig leverbaar. Dat heeft tot gevolg dat de productie van Accell momenteel op 70% van z’n capaciteit draait. Binnenkort hoopt hij op te kunnen schalen naar 80% tot 90%, maar verwacht vooralsnog niet dat de 100% dit jaar nog gehaald wordt. „Dat heeft echt te maken met dat de componenten er dan gewoon nog niet zijn. Anders kon ik het bij wijze van spreken morgen maken,” aldus Anbeek in NRC.
