DEN HAAG – Op het dinsdag in Den Haag gepresenteerde plan om een fietshelmplicht voor elektrische fietsen in te voeren is verdeeld gereageerd. NieuwsFiets.nu peilde de mening bij diverse leveranciers van fietshelmen.
Gisteren hebben het Centraal Planbureau (CPB), het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) en het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) het beleidsplan Kansrijk Mobiliteitsbeleid 2020 overhandigd aan beleidsmakers en politieke partijen, die daarmee gefundeerde keuzes kunnen maken in de aanloop naar de 2021-verkiezingen. Daarin worden allerlei suggesties gedaan met betrekking tot toekomstige mobiliteit in de breedste zin des woord. In een klein onderdeel van het beleidsplan wordt gepleit voor een invoering van een fietshelmplicht voor kinderen tot 12 jaar en voor gebruikers van elektrische fietsen. De planbureaus hebben becijferd dat dit op jaarbasis 45 verkeersdoden zou kunnen schelen.
NEGATIEVE EFFECTEN | Het plan Kansrijk Mobiliteitsbeleid 2020 is vooralsnog erg prematuur en we moeten afwachten in hoeverre de suggesties opgepakt worden en uiteindelijk omgezet gaan worden in kabinetsbeleid. Desalniettemin nam RAI Vereniging bij monde voor Steven van Eijck alvast een voorschot op de discussie door te stellen dat zij geen voorstander van dit idee zijn. “Wij zien niets in een helmplicht voor fietsers. Wij willen meer mensen op de fiets hebben en niet minder. Met een fietshelm bereik je juist het omgekeerde. De negatieve effecten van minder fietsers zijn veel groter dan de positieve effecten op de bespaarde ongevallen. Geef fietsers daarom de ruimte en verbeter de verkeersveiligheid door veel meer te investeren in veilige infrastructuur,” aldus Van Eijck.
DRAAGVLAK? | De planbureaus voorspellen zelf ook al dat er niet veel draagvlak voor deze maatregel zal zijn, maar zijn tegelijkertijd van mening dat het zinvol is om zo’n helmplicht in te voeren. NieuwsFiets.nu vroeg zich af hoe het met dat draagvlak gesteld is bij diverse leveranciers van fietshelmen en legde hen de volgende stelling voor:
HET DOEL VAN DE FIETSHELMPLICHT IS NOBEL, MAAR SCHIET ZIJN DOEL VOORBIJ’
‘Er moet gewerkt worden aan algemene bewustwording’
JAN SPANJAART (ABUS) | “De missie van ABUS is sinds de oprichting in 1924 om de wereld een stukje veiliger te maken. Als fabrikant van veiligheidsproducten zijn we het niet eens met de bovengenoemde stelling. Mensen worden zich steeds bewuster van veiligheid in het algemeen en de risico’s in het verkeer. We zijn er ons van bewust dat de acceptatie van het dragen van een fietshelm binnen Nederland in het dagelijks leven op dit moment nog vrij laag is ten opzichte van de landen rondom ons heen. In meer dan 20 Europese landen geldt er een fietshelmverplichting voor kinderen tot verschillende leeftijden (veelal t/m 12 jaar). Nederland is hierin als ‘fietsland’ dus een uitzondering. We pleiten voor een helmplicht voor kinderen t/m 12 jaar (ook in kinderstoeltjes of in een bakfiets). Deze doelgroep heeft hierin zelf nog geen mening maar zijn wel kwetsbaar in het verkeer. Op deze manier groeit ook de acceptatie waardoor deze generaties ook sneller bereid zijn om een helm te dragen in het dagelijks verkeer.
Sportief gezien is dit een ander verhaal. Waar wielrenners 15 jaar geleden nog veelal zonder helm rondreden is er nu tijdens wedstrijden een verplichting en wordt men er op de openbare weg aangesproken wanneer men geen helm draagt. Dat is een goede ontwikkeling.
We raden het ten zeerste aan om een helm te dragen op een e-bike. Feit is dat het dragen van een helm het aantal verkeersdoden en letsel verkleint. We zien graag zoveel mogelijk mensen op de fiets om op deze manier fit te blijven, ten tijde van Corona het OV te mijden en de auto op deze manier zoveel mogelijk te laten staan. Op deze manier dragen we allemaal ons steentje bij aan het klimaatakkoord en voorkomen we files.
Het dragen en verplichten van een helm kan voor mensen een barrière zijn om de fiets te nemen. Bij iedere verplichting krijg je tegenstand. Daarom moet er volgens ons worden gewerkt aan de algemene bewustwording en moeten we de “maatschappelijke standaard” creëren zoals je tegenwoordig ziet op skipistes en bij sportief gebruik van de fiets. Wij dragen als fabrikant hier graag aan bij middels bewustwordingscampagnes, zo hebben we inmiddels een speciale landingspagina abus.com/e-bike dit is echter niet genoeg. Willen we een dergelijke standaard bereiken dan moet dit ook vanuit de overheid geïnitieerd worden. De BOB campagne vanuit de overheid is bijvoorbeeld erg succesvol. In deze vorm zou de overheid ook een dergelijke campagne vorm kunnen geven onder berijders van een e-bike. De vergelijking tussen het aantal ongevallen en het effect van minder fietsers gaat wat ons betreft niet op. Ieder slachtoffer van een ongeval met dodelijke afloop of letsel wat voorkomen had kunnen worden door het dragen van een fietshelm is er een teveel.”
‘Fietshelm kan onderdeel zijn van veilige fietsomgeving’
LENNARD VIS (SHIMANO BENELUX/ LAZER) | “Je vraagt om een korte ‘eens of oneens’ maar dat ga je van mij helaas niet krijgen. Het is een onderwerp wat breder ligt dan alleen de helmplicht. Wat ons betreft gaat het om het creëren van omstandigheden voor het op een veilige manier kunnen gebruiken van de fiets in de breedste zin van het woord, waar de toevoeging van nuance en toelichting van belang is. We zijn als Shimano, waar Lazer een onderdeel is, voorstander van het dragen van een helm, en zien ook dat dit bij veel (sportieve) disciplines heel normaal is om te doen, alhoewel daar geen verplichting voor geldt. We zijn dus voorstander van een veilige fietsomgeving, waar de fietshelm zeker onderdeel van uit kan maken, maar denken niet dat dit met een ‘eenvoudige’ verplichtstelling van helmgebruik geregeld gaat worden.”
‘Het dragen van een helm moet organisch en vrijwillig gaan’
EDWIN VERDUIN (VERDUIN AGENCY/ POLISPORT, HEADGY) | “Ik ben het met de stelling eens. Mijn agentschap vertegenwoordigt diverse merken fietshelmen. Wij zijn er dus zeker bij gebaat dat meer fietsers een helm gaan dragen, maar ik geloof niet dat een helmplicht de manier is om dat te bewerkstelligen. Dat zou juist het tegenovergestelde effect kunnen hebben, namelijk dat men de fiets dan maar laat staan. Het dragen van een helm moet organisch en vrijwillig gaan. Wij zien de laatste jaren een flinke toename in de verkoop van baby- en kinderhelmen, veel ouders beschermen hun kind dus al met een helm, de speed pedelec rijders hebben al een helmplicht en daardoor kijkt niemand meer vreemd op van het dragen van een fietshelm op een ‘normale’ e-bike en ook daar zien we een toename. Tevens zie je nog zelden een mountainbiker of racefietser zonder helm. Kortom, er rijden al heel veel fietsers rond met een helm op. Er is alleen nog een kleine groep voor wie het dragen van een helm niet ‘normaal’ voelt. Hoe meer helmen we in het straatbeeld zien, hoe kleiner die groep zal worden. Vergelijk het met skiën, er bestaat voor volwassenen geen helmplicht maar wie gaat er tegenwoordig nog skiën zonder helm?”
‘Niet opdringen, maar wegnemen van bezwaren’
RICK DE JONG (BBB CYCLING) | “Wij sluiten ons aan bij de motivatie vanuit de RAI en willen meer mensen op de fiets hebben en niet minder. Met een fietshelmplicht loop je inderdaad dit risico bereik je juist het omgekeerde. Wij geloven in ‘Niet verplicht, maar men doet het toch’. Helmen zijn verplicht bij de UCI en veel toertochten, maar dit is niet verplicht voor recreatieve wielrenners. Toch zie je dat het overgrote deel een helm draagt, zonder dat het verplicht is. Het is ‘gewoonte’ geworden.
En bijvoorbeeld ook bij het recreatief skiën zag je een jaar of 10-15 geleden zelden iemand met een helm op de piste. Dat is inmiddels wel veranderd. Tegenwoordig zijn er nauwelijks nog wintersporters zonder skihelm op de piste onderweg. En dit terwijl het in veel landen helemaal niet verplicht is gesteld, al zien wij in sommige landen dat er een verplichting is voor kinderen om een ski-helm te dragen. Wij zien het dragen van een helm met name als de verantwoording van de fietser zelf. En uiteraard, als helmenfabrikant, stimuleren wij het dragen van een helm. Waar wij als BBB wel specifiek naar kijken, zijn kinderen t/m 12 jaar (de basisschool). Zij zijn te jong om eigen verantwoording te kunnen nemen, daarom geloven wij dat een helmplicht bij kinderen erg effectief kan zijn. Zij behoren tot de risicogroep, en daarmee voorkomen we een deel van de verkeersdoden. Door bij kinderen te verplichten ontstaat er geen discussie over ‘niet cool’ of andere tegenwerpingen, want alle kinderen dragen een helm. We voeden dan de nieuwe generatie op met het gevoel dat fietshelmen ‘normaal’ of ‘gewoonte’ zijn, wat naar ons idee een positieve impact heeft naar toekomstig gebruik. Aan ons vervolgens de taak om helmen te blijven maken die bijdragen aan de veiligheid, maar niet als ‘hinderlijk’, ‘lelijk’ of ‘onhandig’ worden ervaren. Dus niet het opdringen van een verplichting, maar het wegnemen van de bezwaren, is waar wij als BBB op inzetten.”
‘Kwetsbaarheid fietsers zie je terug in het aantal ziekenhuisopnames’
ROBERT SCHIMMER (RS BICYCLES & COMPONENTS/ CRATONI) | “Als distributeur van Cratoni helmen krijgen we regelmatig aanvragen voor crash-replacement. Wat voor ons een bevestiging is dat het dragen van een helm zeker geen overbodige luxe is… de toename van ebikes en speed pedelecs in het straatbeeld draagt zeker bij aan meer ongelukken. Maar niet alleen het fietsverkeer neemt toe en wordt sneller. Het verkeer in het algemeen is natuurlijk enorm toegenomen, waardoor fietsers sowieso kwetsbaarder zijn geworden. Dat zie je ook terug in het aantal ziekenhuisopnames van fietsers.”
1 reactie.
HET BELANG VAN EEN FIETSHELM. 2 juni j.l. werd ik van de sokken gereden door een wielrenner die met een noodgang een onoverzichtelijk binnenbocht nam. Hij bleef zelf op de been en ging er met hoge snelheid vandoor zonder zich om mij te bekommeren. Ik maak gebruik van een hybrydefiets en had op het moment van de botsing ongeveer 15 km. snelheid, de wielreneer naar mijn gevoel zeker het dubbele. Ik draag al sinds een aantal jaren een helm. Door de val was de helm volledig gescheurd, dus had ik mijn helm niet gedragen dan was ik zeker met zeer ernstig hoofdletsel in het ziekenhuis beland of erger.