GENT (B) – De elektrische step zit duidelijk in de lift. Ook het aanbod aan e-steps met zadel neemt toe. Die voertuigjes zijn echter tikkende tijdbommen, ze zijn geheel en al illegaal. LEVA-EU, de beroepsvereniging voor lichte, elektrische voertuigen, legt uit waarom een zadel zo’n verschil maakt.
De groeiende populariteit van de elektrische step wordt duidelijk zichtbaar in het verkeer. Het is een groen vervoermiddel dat kan bijdragen tot het verduurzamen van de mobiliteit. Een aantal fabrikanten heeft inmiddels een zadel aan dat stepje toegevoegd, wellicht in een poging om het comfort te verbeteren en om het voertuigje te kunnen aanprijzen aan een breder publiek.
ONOVERZIENBARE GEVOLGEN | Het aanbod aan elektrische stepjes met zadel groeit zienderogen. Bol.com heeft een elektrische step “voor kinderen” vanaf € 117,99. Via Fruugo worden Zipper scooters met zadel aangeprezen vanaf € 269. MediaMarkt biedt de Mpman aan als elektrische loopfiets voor € 349. In de webshop van Knack staat de Ecoscooter aan € 499 en Fnac promoot de Inmotion P1F aan € 699,35. “Al deze voertuigjes hebben één ding gemeen: ze zijn illegaal. Alle distributeurs zouden de verkoop onverrichterzake moeten stopzetten en alle verkochte voertuigen terugroepen,” waarschuwt Annick Roetynck van LEVA-EU, de Europese beroepsvereniging voor bedrijven in de sector van lichte, elektrische voertuigen. “Mocht één van deze voertuigen in een ernstig ongeval betrokken raken, vallen de gevolgen voor de betrokken distributeurs en fabrikanten van de stepjes niet te overzien.”
LEVA-EU onderhandelt rechtstreeks met de Europese instellingen over de technische wetgeving voor deze voertuigen. De organisatie heeft daardoor correcte en diepgaande kennis van de wetgeving uit eerste hand.
1036 PAGINA’S | “De meeste verkopers verklappen niets over het wettelijke statuut van deze stepjes met zadel of ze laten uitschijnen dat deze tot de categorie van de voortbewegingstoestellen behoren. De kans bestaat dat de distributeurs zelf in het ongewisse verkeren over de illegaliteit van hun koopwaar,” aldus Roetynck. “Het wettelijke statuut van de elektrische step met zadel is het resultaat van 1.036 pagina’s aan Europese wetgeving die niet met de markt is mee geëvolueerd en intussen is uitgegroeid tot een gigantisch wettelijk obstakel.”
In 2009 moest de Europese Commissie de technische vereisten voor brom- en motorfietsen herschrijven. Toen al was duidelijk dat de verbrandingsmotor plaats zou moeten maken voor zijn elektrische tegenhanger en dat klassieke brom- en motorfietsen aangevuld of vervangen zouden worden door een reeks lichte, elektrische voertuigen met de elektrische fiets op kop. De Commissie heeft toen, met goedkeuring van het Europese Parlement en de Raad, halsstarrig geweigerd om toekomstbestendige wetteksten te schrijven. Verordening 168/2013 en de 4 bijbehorende uitvoeringverordeningen beschrijven in 1.036 pagina’s vooral het inperken van emissies en veiligheidskenmerken waar lichte, elektrische voertuigen geen uitstaans mee hebben.
ZADEL = BROMFIETS | De Commissie was wel bereid om de klassieke elektrische fiets (25 km/u-250W) uit Verordening 168/2013 uit te sluiten, samen met andere voertuigen waarvan ze eigenlijk niet goed wist wat ermee aan te vangen. Dat was het geval voor voertuigen die “niet met ten minste één zitplaats zijn uitgerust”. “Elektrische stepjes die niet met ten minste één zitplaats zijn uitgerust, zijn daarom uitgesloten van de typegoedkeuring voor brom- en motorfietsen. Daardoor komen ze, wat betreft de wegcode, in een juridisch vacuüm terecht dat door de lidstaten naar goeddunken kan worden ingevuld,” licht Roetynck toe. “Om dat vacuüm te dichten, heeft België de categorie ‘voortbewegingstoestel’ bedacht en in de wegcode bepaald dat deze tot 25 km/u mogen rijden. Bovendien krijgen ze en gelijkaardige plaats op de weg als de fiets, hoeven ze geen nummerplaat en geen verzekering. De gebruiker moet geen helm dragen en behoeft geen rijbewijs.”
Maar als je een zadel op dat stepje zet, krijg je een heel ander verhaal. Dan wordt het namelijk een voertuig uitgerust met tenminste één zitplaats. Dus is het onderworpen aan de typegoedkeuring in de categorie L1e-B “bromfiets” en komt het in de Belgische wegcode onder de noemer “bromfiets klasse A”. Je moet het dus inschrijven, een nummerplaat aanvragen en een verzekering betalen. Verder ben je verplicht een motorhelm te dragen en minstens over een rijbewijs AM te beschikken. Je moet bovendien minstens 16 jaar zijn om zo’n step te besturen. “Bol.com’s step voor kinderen is dus bij manier van spreken dubbel illegaal. Er is geen enkel (wetenschappelijk) onderzoek, dat de beslissing fundeert om, met zadel, aan typegoedkeuring te onderwerpen en zonder zadel niet. Er indertijd gewoon een natte vinger in de lucht gestoken, net zoals bij het vastleggen van de 25 km/u en 250W voor de elektrische fiets.”
LEVENSGEVAARLIJK | Het is volgens Roetynck onmogelijk om de Zipper scooters, Mpmannen en Ecoscooters van deze wereld aan de Europese typegoedkeuring voor brom- en motorfietsen te laten voldoen. “De technische vereisten zijn totaal inaccuraat voor deze voertuigjes. Ook al zou je er in slagen om een type van elektrische step met zadel goedgekeurd te krijgen, dan nog garandeert dit geen veilig voertuig,” stelt LEVA-EU manager. “Eenzelfde probleem stelt zich overigens voor bijvoorbeeld de speed pedelecs of elektrische cargofietsen met meer dan 250W. Als je echter het zadel van al die voertuigen onder de 54cm houdt, dan hoef je alsnog niet aan die typegoedkeuring te voldoen (uitsluiting Artikel 2.2.k); juridische onzin ten top gedreven.”
Een ander, veel groter probleem is dat de meeste lidstaten geen ‘Bromfiets Klasse A’ hebben, zoals in België, of een snorfiets in Nederland of Leichtmofa in Duitsland. Alle L1e-B bromfietsen worden in de wegcodes van die lidstaten over één kam geschoren. Daarbij mogen bromfietsen geen gebruik maken van fietspaden. “En zo kom je met je pluimgewicht Zipper, Mpman of Ecoscooter, die vaak zelfs geen 25 km/u haalt, tussen auto’s en vrachtverkeer dat veel sneller rijdt,” vervolgt Roetynck. “Dat zorgt voor levensgevaarlijke situaties. Dit probleem stelt zich evenzeer bij speed pedelecs, waarvan de meerderheid geen 45 km/u kan halen maar eerder uitkomt op een kruissnelheid van 30 à 35 km/u. Dat blijkt uit recent onderzoek in opdracht van het Vlaamse Departement Omgeving.”
4,2 MILJOEN DODEN PER JAAR | LEVA-EU heeft onlangs, bij de voorzitters van de Commissie, Raad en Parlement, een uitdrukkelijk verzoek neergelegd voor een snelle en fundamentele herziening van Verordening 168/2013. Daarbij heeft LEVA-EU een concreet en praktisch voorstel ontwikkeld om de wettelijke obstakels voor lichte, elektrische voertuigen te ruilen voor regels die de markt in staat zullen stellen om veilig te groeien. “In de Green Deal en andere Europese beleidsinstrumenten worden ettelijke miljarden euro’s uitgetrokken om mobiliteit te vergroenen en te verduurzamen. De verbetering van de wetgeving voor elektrische steps en andere lichte, elektrische voertuigen is een maatregel die omzeggens geen geld kost, broodnodig is en gegarandeerd miljoenen, zoniet miljarden euro’s kan opleveren. En toch blijft Europa die maatregel systematisch voor zich uitschuiven. Dat is onaanvaardbaar,” stelt Roetynck.
NOG 5 JAAR | De Commissie heeft ondertussen op het LEVA-EU verzoek geantwoord. Er zal nog maar eens een studie worden uitgevoerd, waarvan de resultaten in het eerste kwartaal van 2021 zullen worden bekend gemaakt. Pas dan zou het debat over een eventuele herziening van Verordening 168/2013 kunnen worden opgestart. Voor zover er al een voorstel komt, moet dit door Raad en Parlement worden goedgekeurd. “Dit betekent dat het nog minstens 5 jaar zou kunnen duren eer onze sector enige hoop mag koesteren op een verwijdering van de wettelijke obstakels. Opnieuw onaanvaardbaar. Totnogtoe zijn ruim 400.000 mensen aan Covid-19 bezweken, maar ondertussen sterven elk jaar 4,2 miljoen mensen aan luchtvervuiling,” zegt Roetynck. “Mobiliteit heeft een groeiend aandeel in dat probleem. Waarom blijft Europa de ontgrendeling van de markt voor lichte, elektrische voertuigen tegenhouden? Waarom blijft Europa het potentieel van lichte, elektrische voertuigen om mobiliteit te verduurzamen, negeren?”
Roetynck is vastberaden om met LEVA-EU op de Europese deur te blijven kloppen.
