ALKMAAR – Marc Faas is eigenaar van De Alkmaarse Fietsenwinkel en is bovendien als groothandel actief met Gipiemme wielen en velgen. Hij is in de wielerbranche blijven hangen vanuit zijn wielercarrière, nadat hij zijn koersshirt inruilde voor een overhemd. Faas is nog altijd verbonden met de wedstrijdsport als lid van de commissie Baansport van de KNWU.
BLOG
In het AD was onlangs te lezen dat er nog nooit voor zoveel geld aan nieuwe fietsen verkocht werd. We gaven in 2018 wel 1,2 miljard Euro uit in de fietswinkel. We willen luxer, mooier en vooral elektrisch fietsen. De vlaggen kunnen uit, de fietsbranche floreert. Het kan niet op. Gouden tijden, met name te danken aan de opmars van de elektrische fiets.
Is het allemaal waar? Of te mooi om waar te zijn?
PLANK MIS SLAAN | Om te beginnen met het cijfer wat het AD geeft: 1,2 miljard. Besteed in de fietsenwinkel. Volgens de RAI Vereniging, ligt het totale bedrag aan verkochte fietsen net boven de miljard, en volgens het landelijk fietsplatform, er zelfs nog iets onder. En dan spreken zij over het totaal aantal verkochte fietsen. Niet de aantallen verkocht in de winkel!
Dus slaat het AD hier een beetje de plank mis?
ONGEKOELD | Volgens cijfers van de Rabobank lag het percentage fietsen verkocht via internet in 2017 al op 30%. En zal deze stijging toenemen tot 40% in 2020. De RAI vereniging spreekt van 79% via de vakhandel. Wie moeten we geloven? En waarom spreken die cijfers elkaar tegen? In ieder geval is de 1,2 miljard in de fysieke winkels zwaar overdreven. De meeste ondernemers in fietsland zullen zich afvragen waarom de megaverkopen aan hem of haar voorbij gaan. Zonder wetenschappelijke onderbouwing, maar uit eigen ervaring, gesprekken met winkeliers en vertegenwoordigers, durf ik te stellen dat de fietsbranche zo rot is als vis die ongekoeld van Zuid Italië naar Nederland wordt vervoerd.
DALING | Sinds 2016 heeft het gros van de kleine en middelgrote fietsenwinkels in Nederland een daling gezien in fietsverkoop. Sommigen 50% of meer. Deels door toename van internetverkoop, deels door verkoop via branchevreemde kanalen. En dan ook nog, – vooral in het sportieve segment -, door aankopen op internet via het buitenland. Deze omzet valt uiteraard buiten de cijfers van de diverse rapporten. Komt nog bij dat fabrikanten uit angst steeds vaker bedrijven rechtstreeks fietsen leveren. Tenslotte kan je een order van 20-30 fietsen niet laten lopen? Als jij het niet doet, dan een ander wel! Correct beleid zou inhouden dat elke fiets geleverd wordt via de vakhandel. Of het nu Philips, Tatasteel of DSM is. De plaatselijke dealer of dealers in Eindhoven, IJmuiden en Geleen leveren U uw fietsen mijnheer! Ook beginnen steeds meer merken rechtstreeks aan consumenten te leveren. Hetzij online, hetzij door fysieke winkels.
GOEDKOPE AANBIEDERS | De moderne verwende consument raakt niet opgewonden van de traditionele fietsenwinkel. Door gewenning aan schaalvergroting in het algemeen (tenslotte hebben we een AH XL, een Praxis Megastore, een IKEA) en het eindeloos aanbod op internet, wil de consument veel en meer. Dat het meer van hetzelfde is ziet de grote massa blijkbaar niet. Wat nergens terugkomt in de cijfers is dat door het internet, met zijn vele goedkope aanbieders, de druk op de verkoopprijs omhoog gaat. De hedendaagse consument is mondig, en goed geïnformeerd over de prijs waarvoor een product (online) te krijgen is. Als een winkelier nog iets wil verkopen, moet hij vaak mee met de internetprijzen. Hij verkoopt dan wel een fiets, maar verdient (bijna) niets. Komt nog bij dat de consument bij een winkelier volledige service verwacht. Iets wat de ondernemer tijd kost, en dus geld. Tenslotte koopt hij daarom bij de fysieke winkel. Hij ‘gunt’ het de ondernemer. Maar niet voor de advies verkoop natuurlijk. Je bent toch geen dief van je eigen portemonnee!
MASTODONTEN | Wat het AD ook niet noemt zijn de problemen, die de fabrikant creëert. Door onkunde, winstbejag, druk van aandeelhouders, of wat dan ook, maken fietsfabrikanten beslissingen die in de meeste gevallen ongunstig zijn voor de kleine en middelgrote winkels. Mastodonten van de fietsbranche als PON en de Accell Group stoten kleine winkeliers af als verkooppunt, of maken een grotere partij in de buurt tot dealer. Batavus heeft afgelopen jaar afscheid genomen van 25% van de dealers, sommigen simpelweg omdat het dorp niet groter is. ‘Al 40 jaar dealer. Sorry, je bent te klein.’ Uiteraard zijn er zat andere merken buiten een Batavus, Gazelle, of KOGA, maar toch zal de kleine winkelier een nieuwe omzetdaling voelen bij verlies van een A-merk. Simpelweg omdat sommige consumenten merktrouw zijn. Ach wat zal dat nu zijn van de 20 fietsjes die hij deed? Zal zo’n leverancier zeggen? Laten het er 5 zijn. Als die man er 50 deed, is dat toch weer 10% minder.
ZODEN AAN DE DIJK? | Vanuit De Fabrikant gezien is het natuurlijk logisch. Tenslotte is het veel te duur eens in de twee weken 1 of 2 fietsjes te transporteren naar Fietshandel Het Dorp in Puttershoek. Nee, een volle vrachtwagen naar een grote jongen, dat zet zoden aan de dijk.
Is dat zo? Die grote jongen bedingt een veel hogere korting. Betaalt dus veel minder voor het product. Het totaal aantal verkochte fietsen zal door het stopzetten van kleine verkooppunten niet toenemen. Waarschijnlijk dalen. Maar ook bij gelijkblijvende aantallen daalt de omzet van de fabrikant vanwege de hogere korting van de afnemer. Dus snijdt de fabrikant zich hier toch in de vingers? Overigens wordt het merk minder ‘gezien’. Er zal dus meer reclame gemaakt moeten worden, wat ook geld kost.
REKENMODELLEN | Waar aan de ene zijde verkooppunten op basis van cijfers worden af gestoten, gebeurt aan de andere zijde het aanstellen van nieuwe verkooppunten door grote bedrijven vaak ook op basis van gemiddelden en rekenmodellen. Indien een middelgrote stad achterblijft in verkoopaantallen zal men eenvoudigweg een dealer toevoegen, dan wel een nieuwe aanstellen. Tenslotte doet de huidige winkelier het niet goed genoeg!
Niet gehinderd door enige kennis van de streek waar die stad zich bevind, zal de HBO-er op kantoor zonder enig gevoel van de markt op basis van cijfers de beslissing nemen. Oorzaken als cultuur, een zeer goed verkooppunt van een sterke concurrent nabij, of de zuigende werking van een eventuele grote dealer met hetzelfde merk in een nabijgelegen gemeente worden vaak over het hoofd gezien.
RANDZAKEN | Dit heeft als gevolg dat het aanstellen van een nieuw verkooppunt vaak nauwelijks tot omzetverhoging resulteert, maar wel tot versnippering. In plaats van de kleine dealer te helpen de verkoop te doen stijgen, simpelweg een nieuwe aanstellen. Indien de al bestaande dealer het merk nog mag voeren, zal zijn verkoop dalen. Hij zal dat een jaar later ook te horen krijgen. ‘Je hebt het niet erg goed gedaan het afgelopen jaar.’ Liefst nog met een opmerking over zijn collega, die het zo goed. Het kan dus wel! Ja, ja.
Dus beste lezer, de fietsbranche floreert. Niet alleen de fietsen, maar ook fietsdragers, accessoires en fietskleding gaan als warme broodjes. Maar niet over de toonbank! Juist de ‘randzaken’ gaan nog meer via internet.
TERUGDENKEN | Blijft over de reparatie. De kleine en middelgrote fietsenwinkel wordt alleen nog fietsenmaker. De winkel is geweest. Ja, de fietsbranche floreert; in ieder geval in de ogen van de consument. Mede gevoed door alle media. Ook op Macro niveau, in ieder geval volgens het huidig kapitalistisch economisch gedachtengoed, gaat het goed, de wereld groeit, dus omzetten ook. Hoewel velen wel omzet zullen draaien, maar weinig of geen winst maken. Op microniveau in Europa is het echter kommer en kwel. Er valt minder koek te verdelen, dus sommigen zullen honger lijden of sterven.
Met weemoed zal men ooit terugdenken aan die gezellige fietsenwinkel op de hoek.
Marc Faas
De Alkmaarse Fietsenwinkel
